Otwarty list ws. udostępniania danych dotyczących COVID-19

Ponad 700 osób podpisało otwarty list ws. udostępniania danych badawczych dotyczących COVID-19, który opublikowany został w serwisie COVID-19 Data Portal, prowadzonym przez Europejski Instytut Bioinformatyki (EMBL-EBI). Portal umożliwia badaczom udostępnianie i analizowanie danych związanych z COVID-19 oraz działa jako punkt dostępu do European COVID-19 Data Platform, tworzonej przez EMBL-EBI we współpracy z Komisją Europejską, krajami członkowskimi i innymi partnerami, m.in. konsorcjum ELIXIR.

Inicjatorzy listu piszą: „Jako społeczność naukowa, musimy zadbać o to, aby otwarta nauka była praktykowanym standardem i usunąć bariery utrudniające skuteczne udostępnianie danych”. Pandemia wywołana szybkim rozprzestrzenianiem się koronawirusa pokazała, jak ważny jest otwarty dostęp do wyników badań, ułatwiający naukowcom współpracę i wymianę informacji, a decydentom - reagowanie na kryzys. Dlatego jak najwięcej danych badawczych i danych z zakresu opieki zdrowotnej należy udostępniać w sposób otwarty i zgodny z zasadami FAIR (findable, accessible, interoperable, reusable).

Szczegóły

Utworzono: 2021-02-22

Natalia Gruenpeter

Raport na temat umów transformacyjnych

W ramach prac Platformy Otwartej Nauki działającej w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego opracowany został raport na temat umów transformacyjnych. 

Umowy transformacyjne to jeden z mechanizmów umożliwiających zmianę obecnego modelu funkcjonowania czasopism naukowych. Polega on na stopniowym zastępowaniu opłat za dostęp do treści czasopism opłatami za publikacje w otwartym dostępie. Celem jest przejście do modelu otwartego dostępu, gwarantującego bezpłatny i natychmiastowy dostęp do pełnych treści recenzowanych publikacji, bez barier technicznych i prawnych, najlepiej z wykorzystaniem wolnych licencji.

Obecnie coraz więcej konsorcjów zrzeszających biblioteki uniwersyteckie, instytuty badawcze i inne jednostki naukowe negocjuje z wydawcami czasopism naukowych warunki umów, dążąc do zmiany modelu subskrypcyjnego na modele uwzględniające publikacje w otwartym dostępie (np. read and publish). Aktywne w tym obszarze inicjatywy, m.in. OA2020, Plan S czy ESAC (Efficiency and Standards for Article Charges), zmierzają do wypracowania bardziej przejrzystych i jawnych zasad wydatkowania środków publicznych i rozliczania się z komercyjnymi wydawcami, a także do ujednolicenia strategii negocjacyjnych w skali globalnej. 

Szczegóły

Utworzono: 2021-02-17

Natalia Gruenpeter

Rekomendacje OECD dot. dostępu do wyników badań

W styczniu 2021 roku Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju opublikowała zaktualizowane rekomendacje dot. dostępu do wyników badań finansowanych ze środków publicznych. W dokumencie uwzględniono nowe technologie oraz postępy we wdrażaniu i upowszechnianiu odpowiednich polityk, rozwiązań czy dobrych praktyk. Dotyczy to m.in. powszechnej zgody co do potrzeby stosowania zasad FAIR (findable, accessible, interoperable, reusable) czy znaczenia zagadnień powiązanych z danymi badawczymi i mających bezpośredni wpływ na ich wyszukiwanie, interpretację i ponowne wykorzystanie, takich jak opracowanie metadanych czy udostępnianie odpowiednich algorytmów, procedur, modeli oraz oprogramowania.

Rekomendacje OECD dotyczą następujących obszarów:

• zarządzanie danymi budujące zaufanie,
• techniczne standardy i praktyki,
• system zachęt i nagród,
• odpowiedzialność,
• własność i zarządzanie,
• trwałe i zrównoważone infrastruktury,
• kapitał ludzki,
• międzynarodowa współpraca w zakresie dostępu do danych.
  Czytaj więcej... Dodaj komentarz
  Tags:
  • dane badawcze
  • otwarte dane
  • OECD
  • Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
  • FAIR

  Szczegóły

  Utworzono: 2021-02-12

  Natalia Gruenpeter

Wydawcy przyjmują rozwiązania zgodne z Planem S

Z początkiem 2021 roku w życie wszedł Plan S, realizowany przez instytucje finansujące badania naukowe zrzeszone w Koalicji S. Przygotowania do wdrożenia planu obejmowały m.in. publiczne konsultacje z różnymi grupami interesariuszy, w tym z wydawcami czasopism naukowych, a także opracowanie strategii zachowania praw autorskich i kalendarza jej przyjęcia przez poszczególnych koalicjantów. 

Celem strategii jest realizacja pierwszej zasady Planu, zgodnie z którą autorzy lub ich instytucje zachowują majątkowe prawa autorskie do swoich publikacji, które muszą zostać udostępnione na otwartej licencji, najlepiej Creative Commons Uznanie autorstwa (CC BY). W ramach realizacji strategii biuro Koalicji S skontaktowało się z około 150 wydawcami czasopism subskrypcyjnych i hybrydowych, w których łącznie publikowana jest większość artykułów naukowych powstających w ramach badań finansowanych ze środków koalicjantów. Koalicja zachęcała wydawców do zmodyfikowania istniejących umów, aby wszyscy autorzy mogli udostępniać ostateczne wersje autorskie artykułów na wolnej licencji i w momencie publikacji. O rezultatach tych działań Koalicja S regularnie informuje na swojej stronie internetowej, monitorując tym samym wprowadzane przez wydawców zmiany, których celem jest osiągnięcie zgodności z Planem S.

Szczegóły

Utworzono: 2021-02-05

Natalia Gruenpeter