“Otwórz Książkę” w FBC

Uruchomiliśmy właśnie protokół OAI PMH dla naszego serwisu. Oznacza to, że informacje o każdej publikacji znajdującej się w zbiorach Otwórz Książkę, w postaci metadanych zapisywanych przez nas według schematu Dublin Core, są wystawione w sposób otwarty i mogą być swobodnie wykorzystywane przez specjalistyczne wyszukiwarki, które dają dostęp do danych o materiałach znajdujących się w różnych rozproszonych kolekcjach.

I tak, na początek: od 2 czerwca do książek naszego, wprawdzie wciąż jeszcze skromnego, ale systematycznie powiększającego się zbioru, można dotrzeć przez Federację Bibliotek Cyfrowych – największą tego rodzaju wyszukiwarkę w Polsce, która gromadzi informacje o zasobach polskich bibliotek cyfrowych, repozytoriach sieci PIONIER i innych repozytoriach tworzonych głównie przez instytucje publiczne, udostępniające swoje zbiory on-line bezpłatnie i w większości bez dodatkowych ograniczeń.

Springer Open Choice

Od początku czerwca studenci i pracownicy naukowi polskich instytucji badawczych i akademickich będą mogli bezpłatnie publikować w czasopismach wydawnictwa Springer w trybie Open Access. Program jest realizowany w ramach umowy zawartej (wstępnie do końca 2010 roku, z możliwością przedłużenia) między ICM-em i wydawnictwem a finansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Springer jest wydawcą ponad 1000 tytułów głównie z zakresu nauk ścisłych, przyrodniczych, medycznych, a swoje publikacje udostępnia również w ramach ICM-owej kolekcji: ScienceServer, która jeszcze w tym roku ma zostać przeniesiona w całości na platformę YADDA.

Program Open Choice wydawnictwa Springer pozwala na publikację tekstu w trybie peer-reviewed (z zachowaniem wszystkich procedur dotyczących publikacji tradycyjnych) za opłatą, na zasadach Open Access, dzięki którym tekst jest dostępny w wersji elektronicznej dla wszystkich za darmo, bez dodatkowej karencji.

Dzięki podpisanej umowie, polscy naukowcy będą zwolnieni z opłat za opublikowanie tekstów, które drukowane będą po raz pierwszy. Prawa autorskie nie przechodzą na wydawnictwo, a autorzy mogą wybrać zasady udostępniania i użytkowania tekstu posługując się w tym zakresie np. licencjami Creative Commons.

Ostateczna wersja publikowanego artykułu zostanie umieszczona równolegle przez ICM i wydawcę, może być również archiwizowana i udostępniana w repozytoriach instytucji której pracownikiem/studentem jest autor. Dodatkowo artykułu z zakresu nauk biomedycznych znajdą się w repozytorium PubMed Central porozumieniu zawartemu między wydawnictwem Springer a PMC.

Teksty do publikacji należy zgłaszać za pomocą formularza, pamiętając o wyborze Open Acces jako sposobu publikacji. Więcej informacji na temat procedury związanej z procesem wydawniczym można znaleźć na stronie wydawnictwa lub w krótkiej prezentacji przygotowanej wspólnie przez ICM i wydawnictwo.

USA: otwarty dostęp do wszystkich publikacji naukowych ze środków publicznych

Kongres amerykański pracuje obecnie nad propozycją Federal Research Public Access Act (FRPAA), który wprowadziłby wymóg publicznego udostępnienia wszelkich publikacji naukowych finansowanych ze środków publicznych przez instytucje grantobiorcze o budżecie większym niż 100 milionów.

Precedensem dla takiego modelu jest przyjęta w 2005 roku ustawa, na mocy której jedna z instytucji rządowych - National Institute of Health - najpierw rekomendowała, a potem zobowiązywała grantobiorców do otwartego udostępniania publikacji z badań finansowanych przez NIH.

Wprowadzenie podobnego mechanizmu mocą swojego rozporządzenia wykonawczego rozważa równolegle prezydent Barack Obama.

Więcej informacji na stronie Nature News.

Projekt “Otwórz książkę” w raporcie MKiDN o bibliotekach cyfrowych

W przygotowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego raporcie “Biblioteki cyfrowe i książka elektroniczna (e-książka)” został wymieniony nasz projekt – jako przykład jednej z nielicznych bibliotek cyfrowych udostępniających nie tylko treści z domeny publicznej, ale także objęte prawami autorskimi – z pomocą wolnych licencji lub licencji niewyłącznych.

Nieliczne biblioteki cyfrowe (Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona, projekt „Otwórz książkę”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa) udostępniają równieŜ dokumenty chronione prawem autorskim, na podstawie licencji Creative Commons lub licencji niewyłącznych na publikacje cyfrowe (Biblioteka Narodowa udostępnia w ten sposób utwory m.in. Grzegorza Morycińskiego, Dariusza Ejzenharta, Zbigniewa Mystkowskiego, Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego, Stanisława Hiszpańskiego oraz Joanny Papuzińskiej).

Raport został przygotowany na potrzeby Sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu (jest dostępny jako PDF na stronach Fundacji Nowoczesna Polska).

Cieszymy się, że Ministerstwo zwraca uwagę na kwestię digitalizacji i udostępniania utworów objętych nadal prawami autorskimi – oraz że nasz projekt został odnotowany jako przykład w tym zakresie.

Konferencja o Open Access

W dniach 6-7 maja, w Pałacu Staszica w Warszawie odbędzie się konferencja, której tematem będą zagadnienia skupione wokół ruchu Open Access : Transparency in Science, Open Access, and Scholarly Publishing. Współorganizatorami konferencji są Polska Akademia Nauk i Europejska Federacja Narodowych Akademii Nauk (ALLEA) Na pierwszy dzień spotkania zaplanowano panele dyskusyjne z udziałem członków federacji ALLEA. Drugi dzień pozostawiono do dyspozycji prelegentom, wśród których mają znaleźć się przedstawiciele m. in.: Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Public Library of Science, Francuskiej Akademii Nauk, Uniwersytetu w Lanzhou.

Referaty będą wygłaszane w języku angielskim. Udział w konferencji jest bezpłatny. Zgłoszenia należy przesyłać za pomocą formularza.

Additional information