UNESCO publikuje Open Science Toolkit

UNESCO opracowało zestaw przewodników i wytycznych, które mają ułatwić instytucjom naukowym i wydawcom wdrażanie przyjętych w 2021 r. rekomendacji w zakresie otwartej nauki. Dokument wyznacza wspólne cele, podstawy i standardy otwartej nauki, m.in. w zakresie otwartego dostępu do rezultatów badań w postaci publikacji naukowych i danych badawczych, otwartych zasobów edukacyjnych, oprogramowania open source, open hardware, otwartej infrastruktury czy różnych sposobów angażowania obywateli w naukę i uwzględniania innych systemów wiedzy (o dokumencie pisaliśmy w naszym serwisie).

Przewodniki dotyczą m.in. potencjału rozwojowego otwartej nauki, polityk otwartości, finansowania otwartej nauki oraz wzmocnienia infrastruktury służącej do otwartego udostępniania rezultatów badań. Publikacje uwzględniają promocję wspólnego rozumienia otwartej nauki oraz wskazówki dotyczące wdrażania rozwiązań zgodnych z rekomendacjami i standardami UNESCO. W zestawie dokumentów znalazły się także kierowane do uniwersytetów i wydawców broszury z listami kontrolnymi działań w zakresie:  

• promowania wspólnego rozumienia otwartej nauki, 
• kształtowania polityki sprzyjającej otwartej nauce,
• inwestowania w infrastrukturę otwartej nauki, usługi i budowanie potencjału otwartej nauki,
• transformacji kultury naukowej i tworzenia zachęt sprzyjających otwartej nauce,
• promowania innowacyjnych podejść do otwartej nauki na różnych etapach procesu badawczego,
• promowania międzynarodowej współpracy w zakresie otwartej nauki.

Informacje na temat rekomendacji oraz działań grup roboczych znaleźć można na stronie UNESCO.  

Szczegóły

Utworzono: 2022-12-21

Natalia Gruenpeter

Otwartość w badaniach dotyczących klimatu

Open Climate Campaign to inicjatywa mająca na celu promowanie otwartego dostępu do rezultatów badań dotyczących klimatu i przyrody. „Zmiana klimatu to zagadnienie o wielu wymiarach. Zachęcamy badaczy, rządy, fundatorów i organizacje zajmujące się środowiskiem do zajęcia się problemem dostępu do wiedzy na temat zmiany klimatu i zapewniamy im w tej kwestii bezpośrednie wsparcie" - mówi Iryna Kuchma (EIFL) w krótkim wywiadzie dla naszego serwisu.

Zachęcamy do lektury wywiadu i do uczestnictwa w spotkaniu z Iryną Kuchmą (EIFL) i Monicą Granados (Creative Commons) organizowanym przez Platformę Otwartej Nauki. Webinarium odbędzie się 8 listopada 2022 r. o godzinie 15:00 na platformie ClickMeeting. Szczegóły i formularz rejestracyjny znajdują się tutaj. 

Open Climate Campaign zainicjowana została przez Creative Commons, SPARC i EIFL w połowie tego roku. Adresatami zaplanowanych w jej ramach działań są rządy krajów z całego świata, instytucje finansujące i prowadzące badania naukowe, badacze i organizacje działające na rzecz środowiska i bioróżnorodności. Na stronie kampanii znaleźć można krótkie przewodniki opracowane z myślą o każdej z tych grup.

Szczegóły

Utworzono: 2022-10-31

Natalia Gruenpeter

Koalicja na rzecz rozwoju ewaluacji nauki

Z końcem września 2022 r. działalność rozpoczęła Coalition for Advancing Research Assessment (CoARA) powołana w celu zmiany systemu ewaluacji badań naukowych. Koalicja powstała w rezultacie zawartego w lipcu 2022 r. porozumienia, które było odpowiedzią na wcześniejszy apel Komisji Europejskiej (o inicjatywach tych pisaliśmy w serwisie Otwarta Nauka). Propozycje zmian systemu ewaluacji poparło ponad 350 organizacji z ponad 40 krajów, a do zespołu koordynującego  prace nad dokumentem  należeli przedstawiciele Science Europe i European University Association oraz Karen Stroobants, badaczka zajmująca się ewaluacją nauki, która pełniła rolę konsultantki.

Koalicja przyjęła zobowiązania zawarte w 10 punktach porozumienia, uwzględniającego także otwartą naukę i jej wpływ na jakość badań. W dokumencie podkreślono w szczególności potrzebę zapewnienia powszechnego dostępu do metod i wyników, co ułatwia weryfikację i replikację badań, a także ponowne wykorzystanie rezultatów badań. Zauważono także, że otwartość sprzyja nawiązywaniu współpracy zarówno w ramach środowiska naukowego, jak i poza nim, co z kolei ma wpływ na innowacje w zakresie technologii oraz większe oddziaływanie nauki na kwestie ekonomiczne, kulturowe i społeczne. Więcej informacji na temat działań na rzecz zmiany systemu ewaluacji znaleźć można na stronie koalicji.

Szczegóły

Utworzono: 2022-10-03

Natalia Gruenpeter

Nowe wytyczne dla wydawców czasopism naukowych

We wrześniu 2022 r. ukazały się zaktualizowane wytyczne dotyczące transparentności i dobrych praktyk wydawniczych, które przygotowały wspólnie 4 organizacje: Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishing Association (OASPA) oraz World Association of Medical Editors (WAME).

Ostatnia aktualizacja miała miejsce w 2018 roku, a od tego czasu w systemie komunikacji naukowej zaszło wiele zmian, które należało uwzględnić – czytamy na stronie DOAJ.

Rekomendacje zawierają zbiór najlepszych praktyk w zakresie zarządzania procesem recenzyjnym i wydawniczym, a także listę kwestii etycznych, prawnych i finansowych, które powinny zostać uregulowane. Istotnym aspektem rekomendowanych rozwiązań jest transparentność i dostępność podstawowych informacji o czasopiśmie i wydawcy. Na stronie internetowej powinny znaleźć się m.in. informacje o częstotliwości wydawania czasopisma, politykach i modelach otwartego dostępu, w tym dostępu do powiązanych z artykułami danych badawczych, autorskich prawach majątkowych i licencjach, zasadach oznaczania autorstwa, a także procedurach reagowania w przypadku podejrzenia lub wykrycia nierzetelności, nieuczciwości czy konfliktu interesów.

Szczegóły

Utworzono: 2022-09-20

Natalia Gruenpeter