Nowa formuła OpenAIRE
Po dziesięciu latach działania w formule projektowej OpenAIRE stał się samodzielną, odrębną organizacją. OpenAIRE jako grupa projektów wypracował sobie silną pozycję na europejskiej mapie otwartej nauki, tworząc i rozwijając infrastrukturę w tym obszarze. OpenAIRE to jednak nie tylko aspekty „twarde”, ale i „miękkie”. Sieć trzydziestu czterech Krajowych Biur Otwartego Dostępu (National Open Access Desks) działa w całej UE i poza jej granicami, prowadząc skierowane do naukowców działania edukacyjne i szkoleniowe, przekonując decydentów do przyjmowania polityk otwartości oraz współpracując z projektami, repozytoriami i platformami czasopism.
Wszystkie te działania będą kontynuowane. Po długich przygotowaniach OpenAIRE ogłosił, że powołana została organizacja działająca na gruncie prawa greckiego. Członkami nowego OpenAIRE mogą być instytucje z państw europejskich. Choć zaangażowanych może być wiele instytucji z jednego państwa, to pełne prawa (a przede wszystkim prawo głosu) może mieć wyłącznie jedna z nich. Nowy status prawny ma zwiększyć elastyczność OpenAIRE i jego zdolność do efektywnego działania, a także możliwości pozyskiwania finansowania, również w dotychczasowym trybie projektowym.
Plan S. Przegląd opinii
Ogłoszony na początku września 2018 r. Plan S to inicjatywa 11 narodowych agencji finansujących badania naukowe, w tym Narodowego Centrum Nauki, występujących wspólnie jako cOAlition S. Nadrzędnym celem koalicji jest udostępnianie w sposób otwarty publikacji powstałych w ramach grantów. Plan zakłada, że wymóg otwartości wejdzie w życie już z początkiem 2020 roku.
Zawiązanie cOAlition S odbiło się szerokim echem w kręgach naukowców, ekspertów do spraw akademickich i aktywistów działających na rzecz otwartej nauki. Opinie na temat planu są jednak podzielone. Obok wyważonych i wnikliwych analiz pojawiają się głosy entuzjastów, którzy widzą w Planie S szansę na szybsze wprowadzenie otwartego dostępu do wyników badań, oraz krytyków, którzy zwracają uwagę m.in. na ograniczenie wolności naukowców.
Poniżej zebraliśmy linki do najważniejszych opinii i komentarzy na temat Planu S.
- Komentarz Petera Subera
- Komentarz Stevana Harnada
- List otwarty COAR (Confederation of Open Access Repositories)
- OpenAIRE, Plan S: A European Open Access Mandate
European Open Science Cloud
Na 23 listopada zaplanowana jest oficjalna inauguracja The European Open Science Cloud (EOSC), europejskiej infrastruktury naukowej, która - jak zapowiadał Carlos Moedas, komisarz ds. badań, nauki i innowacji - „zwiększy skuteczność i efektywność działań naukowych i umożliwi milionom naukowców dzielenie się wynikami badań naukowych i ich analizowanie w bezpiecznym środowisku ponad podziałami technologicznymi, dyscyplinarnymi i państwowymi”.
EOSC to odpowiedź na apele społeczności naukowej o stworzenie infrastruktury dla otwartej nauki oraz krok w kierunku zapewnienia Europie technologii obliczeniowych zgodnych z jej potencjałem gospodarczym i badawczym. Powstanie infrastruktury jest rezultatem rozwijanych przez ostatnie 3 lata projektów i międzynarodowych sieci współpracy o łącznej wartości ponad 300 milionów euro.
Inauguracja odbędzie się w Wiedniu i wpisana jest w program austriackiej prezydencji w Radzie UE. Jednym z priorytetów przyjętych przez Austrię jest „zapewnienie dobrobytu i konkurencyjności poprzez digitalizację”, czemu służyć mają m.in. inwestycje w otwartą naukę. EOSC jest częścią strategii Jednolitego Rynku Cyfrowego.
Więcej informacji o inauguracji znaleźć można na stronie EOSC Hub.
