MNiSW kontynuuje politykę w zakresie otwartego dostępu
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego udostępniło dokumenty podsumowujące rozwój otwartego dostępu w Polsce w ostatnich dwóch latach. Stanowią one realizację zapowiedzi zawartej w „Kierunkach rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce”, które zostały przyjęte 23 października 2015 r.
Obecnie MNiSW opublikowało „Raport nt realizacji polityki otwartego dostępu do publikacji naukowych w latach 2015-2017”, do którego załączone są wyniki badania ankietowego oraz rekomendacje w zakresie standardów otwartych repozytoriów naukowych.
Ponadto MNiSW udostępniło materiały o charakterze informacyjno-edukacyjnym. Znajdziemy wśród nich przykładowy wzór instytucjonalnej polityki otwartości, poradniki oraz prezentację.
Lektura dokumentów pozwala stwierdzić, że ministerstwo kontynuuje kierunek zarysowany jesienią 2015 r. Wciąż ogranicza się do rekomendowania dobrych praktyk, powstrzymując się od nakładania twardych zobowiązań i wymogów. Jako kluczowe zagadnienie w optyce ministerstwa pozostaje optymalne ukształtowanie spójnego, spełniającego standardy systemu otwartych repozytoriów naukowych.
Raport „Towards Open Research Data in Poland”
Wśród publikacji Platformy Otwartej Nauki (działającej w ICM na Uniwersytecie Warszawskim) pojawił się raport Jakuba Szprota, Krzysztofa Siewicza i Wojciecha Fenricha pod tytułem „Towards Open Research Data in Poland”. Celem raportu jest zainicjowanie w Polsce debaty nad otwartym udostępnianiem danych badawczych.
Raport składa się z dwóch części. W pierwszej części przeprowadzona została analiza sytuacji prawnej danych badawczych w Polsce, zarówno pod kątem międzynarodowym – europejskiego i światowego kontekstu – jak i pod kątem polskich przepisów. W drugim rozdziale zostały przedstawione i omówione wyniki badań przeprowadzonych wśród reprezentantów polskiej społeczności akademickiej, dotyczących ich stosunku do otwartych danych badawczych i własnych doświadczeń z otwartymi danymi.
List otwarty SPARC Europe ws reformy prawa autorskiego
SPARC Europe, koalicja m.in. instytucji naukowych i finansujących badania, której celem jest wspieranie rozwoju otwartej nauki, wyraża zaniepokojenie kształtem projektu Dyrektywy UE ws. prawa autorskiego na jednolitym rynku cyfrowym. Szczególnie wiele obaw budzą postanowienia o nowym prawie pokrewnym wydawców, które może ograniczyć dostęp do informacji, oraz wymóg oceny zgodności z prawem autorskim treści umieszczanych przez użytkowników serwisów. To drugie może znacznie utrudnić działanie otwartych repozytoriów naukowych. Autorzy listu wyrażają pogląd, że niektóre postanowienia projektu uderzają w fundamenty otwartej nauki i swobodnego przepływu informacji.
SPARC Europe przygotowała list otwarty, w którym przedstawione zostały obawy związane z reformą. List do tej pory został podpisany przez kilkadziesiąt instytucji z całej Europy, w tym z Polski. List mogą poprzez także indywidualne osoby związane ze środowiskiem akademickim.
20 czerwca projekt Dyrektywy został zarekomendowany do dalszych prac przez Komisję Prawną Parlamentu Europejskiego JURI.
