Rekomendacje UNESCO ws. otwartej nauki
Zakończył się ostatni etap prac nad rekomendacjami UNESCO ws. otwartej nauki, które przekazane zostały wszystkim 193 państwom członkowskim do akceptacji podczas obrad Konferencji Generalnej w listopadzie tego roku. Treść dokumentu powstała w wyniku szeroko zakrojonych konsultacji, które uwzględniały regionalne, krajowe oraz dziedzinowe uwarunkowania komunikacji naukowej. Rekomendacje są przełomowym krokiem w kierunku ustanowienia globalnych celów, podstaw i standardów otwartej nauki.
Otwarta nauka została zdefiniowana jako koncepcja która „łączy różne ruchy i praktyki mające na celu udostępnianie wiedzy naukowej w sposób otwarty i możliwy do ponownego wykorzystania dla wszystkich, zacieśnienie współpracy naukowej i dzielenie się informacjami z korzyścią dla nauki i społeczeństwa oraz otwarcie procesów tworzenia i oceny wiedzy naukowej i komunikację z podmiotami społecznymi spoza tradycyjnie rozumianej społeczności naukowej”.
Uwzględniając różnice regionalne i dyscyplinarne, rekomendacje mają na celu promowanie szerokiego obiegu wiedzy naukowej, zacieśnianie współpracy między naukowcami na całym świecie oraz wzmacnianie powiązań między nauką a społeczeństwem. „Zainteresowanie otwartą nauką wyszło poza społeczności naukowe na całym świecie i obejmuje innych interesariuszy z nauki, technologii i innowacji" - zauważa Ana Persic z UNESCO w wypowiedziach dla serwisu Geneva Solutions. Otwarta nauka ma również wspierać osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju ONZ.
Więcej informacji na temat prac nad dokumentem znaleźć można na stronie UNESCO.
Wytyczne Science Europe dot. zrównoważonego zarządzania danymi
Na początku czerwca 2021 r. ukazał się przewodnik „Practical Guide to Sustainable Research Data” przygotowany przez Science Europe, stowarzyszenie organizacji i instytucji naukowych finansujących lub prowadzących badania naukowe. Publikacja wskazuje działania zapewniające długoterminową ochronę i dostępność danych badawczych oraz określa ramy, które ułatwią organizacjom wspieranie naukowców w udostępnianiu wyników badań w zrównoważony sposób.
Zawarte w publikacji rekomendacje ujęte są w tzw. „matrycach dojrzałości”, które pozwolą organizacjom ocenić sytuację w sześciu obszarach oraz zaplanować dalsze kroki zgodnie z określonymi priorytetami, misją, polityką i potrzebami. Rekomendacje kierowane są do instytucji finansujących i prowadzących badania naukowe oraz do organizacji rozwijających infrastrukturę służącą do przechowywania i udostępniania danych badawczych. Wskazane obszary działań obejmują zaangażowanie organizacyjne, kontekst wdrażanych polityk, aspekty finansowe, szkolenia, techniczne przygotowanie oraz komunikację. Publikacja dostępna jest na stronie Science Europe.
Open Science Fair 2021
Do 26 lipca 2021 r. zgłaszać można propozycje wystąpień, warsztatów i prezentacji na tegoroczną konferencję Open Science Fair, która odbędzie się online w dniach 20-23 września 2021 r. Tegoroczna edycja organizowana jest pod hasłem „Fostering local and global open science communities”. Celem wydarzenia jest wymiana doświadczeń w zakresie wdrażania zasad otwartej nauki, integrowanie i wzmocnienie społeczności skupionych wokół różnych inicjatyw, a także rozpoznanie przestrzeni wspólnych działań i synergii.
Organizatorzy zauważają, że otwarta nauka stoi aktualnie na rozdrożu. Z jednej strony, praktyki otwartej nauki przyjmowane są przez instytucje prowadzące i finansujące badania naukowe, naukowców i usługodawców. Z drugiej zaś, pojawiają się różne modele, które tworzą rozdrobniony ekosystem i stawiają niewielkie kroki w stosunku do tradycyjnego systemu komunikacji naukowej. „Aby umożliwić międzynarodowe i interdyscyplinarne badania, musimy zapewnić interoperacyjność między społecznościami i usługami, jednocześnie zachowując naszą zdolność do wspierania różnorodności przepływów pracy i systemów wiedzy” - piszą organizatorzy.
Open Science Fair jest inicjatywą organizacji OpenAIRE rozwijającej europejską infrastrukturę otwartej nauki. Współorganizatorami tegorocznej edycji są COAR, EIFL, Force11, LA Referencia, LIBER, OPERAS, Sparc oraz Sparc Europe. Informacje na temat konferencji oraz wymogi dotyczące zgłoszeń znaleźć można na stronie wydarzenia.
