Nowa odsłona repozytorium publikacji działającego w ramach Platformy Otwartej Nauki

Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego uruchomiło nową wersję ogólnopolskiego repozytorium publikacji naukowych funkcjonującego dotychczas pod nazwą „Repozytorium Centrum Otwartej Nauki (CeON)".

Odnowiony serwis, działający w ramach Platformy Otwartej Nauki (https://pon.edu.pl/), zmienił nazwę na „Repozytorium Otwartych Publikacji Naukowych OPEN" (https://open.icm.edu.pl/home).

Deklaracja barcelońska w sprawie otwartych informacji o badaniach

16 kwietnia 2024 r. opublikowana została Deklaracja barcelońska w sprawie otwartych informacji o badaniach (Barcelona Declaration on Open Research Information), opracowana przez grupę 25 ekspertów w dziedzinie informacji naukowej, reprezentujących organizacje prowadzące, finansujące i oceniające badania naukowe, a także dostawców infrastruktury badawczej.

Tłumaczenie na język polski jest dostępne na stronie barcelona-declaration.org/translations/.

Grupa spotkała się w listopadzie 2023 roku w Barcelonie podczas warsztatów prowadzonych przez Fundację SIRIS. Sygnatariuszami deklaracji są instytucje i organizacje z całego świata, m.in. EOSC Association, OpenAIRE, Crossref, DOAJ, a także uniwersytety i instytucje badawcze.

Polityka otwartości w Fundacji Billa i Melindy Gatesów

W Fundacji Billa i Melindy Gatesów od 2015 roku obowiązuje polityka otwartego dostępu, zgodnie z którą do wszystkich recenzowanych publikacji naukowych finansowanych w całości lub w części przez Fundację, a także powiązanych z nimi zbiorów danych badawczych, powinien zostać zapewniony nieograniczony dostęp i możliwość ich ponownego wykorzystania. Od początku 2025 roku grantobiorców obowiązywać będzie odświeżona polityka, która ma pomóc przyspieszyć zmiany systemowe w publikowaniu naukowym.

 

 

Hiszpania przyjęła strategię otwartej nauki

W lipcu 2023 r. rozpoczęła się hiszpańska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej, w ramach której odbędzie się seria wydarzeń poświęconych otwartej nauce i rozwojowi EOSC: National Tripartite Event (19 września), EOSC Symposium (20-22 września) oraz Open Science Fair (25-27 września). Wydarzenia te będą okazją do dyskusji z udziałem różnych interesariuszy zaangażowanych w działania na rzecz otwartego udostępniania rezultatów badań: przedstawicieli rządów, organizacji prowadzących i i finansujących badania naukowe, infrastruktur i organizacji rozwijających różne serwisy i narzędzia czy społeczności naukowych. Więcej informacji o wydarzeniach zaplanowanych w ramach prezydencji znaleźć można na stronie EOSC

Ważnym kontekstem wspomnianych wydarzeń jest szeroko rozumiana polityka Unii Europejskiej dotycząca badań i innowacji, uwzględniająca m.in. rozwój Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA). Celem ERA jest stworzenie jednolitego unijnego rynku badań, innowacji i technologii, w tym umożliwienie otwartego udostępniania i ponownego wykorzystania wyników badań, m.in. poprzez rozwój EOSC. 

Do planów tych odwołuje się także ogólnokrajowa strategia otwartej nauki przyjęta w Hiszpanii w maju tego roku. Dokument określa najważniejsze założenia, kierunki i obszary otwartej nauki oraz działania i cele na lata 2023-27. 

Otwarta nauka tematem szwedzkiej prezydencji w Radzie UE

W styczniu 2023 r. prezydencję w Radzie Unii Europejskiej objęła Szwecja, która w obszarze nauki i innowacji promuje otwarte udostępnianie rezultatów badań. W programie prezydencji podkreślono potrzebę wprowadzenia kompleksowych zmian w systemie komunikacji naukowej oraz zwrócono uwagę na związane z tym wyzwania, m.in. w zakresie szacowania kosztów, wykształcenia odpowiednich umiejętności i uznawania osiągnięć, a także zapewnienia bezpieczeństwa danych i dostępu do infrastruktur badawczych.

Problemy te omawiane były w lutym podczas spotkania ministrów odpowiedzialnych za naukę. Program obejmował dwie debaty: na temat wykorzystania danych w ramach infrastruktur badawczych oraz zapewnienia otwartego dostępu do publikacji naukowych. Mats Persson, szwedzki minister edukacji zauważył, że możliwe jest zwiększenie zasobów danych badawczych, do których można uzyskać dostęp i ponownie je wykorzystać, co będzie miało wpływ na postęp naukowy i społeczny. W odniesieniu do publikacji naukowych Persson zauważył, że do najważniejszych kwestii wymagających nowych rozwiązań należą m.in. wysokie koszty publikacji i dostępu do artykułów, a także wdrożenie procesów zapewniających wysoką jakość publikacji.

Otwarta nauka będzie głównym tematem konferencji pt. Open Science – From Policy to Practice'', która odbędzie się w ramach szwedzkiej prezydencji w dniach 16-17 maja 2023 r. Program wydarzenia obejmuje dwa panele dotyczące wdrażania polityk otwartej nauki oraz roli, jaką otwarta nauka odgrywa w społeczeństwie. Konferencja odbędzie się w Sztokholmie i będzie transmitowana online. Szczegóły znaleźć można na stronie wydarzenia

Additional information