Recenzje

Omówienie publikacji podejmujących tematykę otwartości w nauce

 

Michał Starczewski

Wiedza oswobodzona

 

Wiedza od zawsze była dobrem publicznym. Potrzebuje jednak pewnego nośnika, np. książki. Materialne nośniki wiedzy stanowią już zasób ograniczony, w związku z czym są przedmiotem rywalizacji. Ten sam egzemplarz książki w twardej oprawie może w danym momencie stać tylko na jednej półce. Znaczenie rewolucji cyfrowej polega przede wszystkim na tym, że umożliwia uczynienie także z niektórych nośników wiedzy dóbr publicznych, korzystanie z których przez jednych nie umniejsza możliwości korzystania przez innych.

Peter Suber, Knowledge Unbound. Selected writings on open access, 2002-2011, The MIT Press 2016.

 

Michał Starczewski

Taki sam czy inny? Otwarty dostęp w humanistyce

Choć Martin Eve pisał tę książkę także z myślą o osobach niezaznajomionych z koncepcją otwartego dostępu, to za cel postawił sobie przede wszystkim przeprowadzenie krytycznej analizy efektów otwartego rozpowszechniania i ponownego wykorzystywania materiałów w naukach humanistycznych. W efekcie do końca nie udało mu się ani jedno, ani drugie. Z jednej strony bowiem wyjaśnia podstawowe pojęcia i problemy, z drugiej zaś dotyka pewnych bardziej szczegółowych kwestii, nie rozstrzygając ich jednak w sposób satysfakcjonujący.

Martin Paul Eve, Open Access in the Humanities. Contexts, Controversies and the Future, Cambridge University Press 2014.

 

Michał Starczewski

Granice humanistycznego przełomu

Humanistyka cyfrowa jest zróżnicowanym nurtem badań. Z tego powodu osoby identyfikujące się z nią dokładają starań, by określić, czym jest i gdzie przebiegają jej granice. Jedną z prób podsumowania tych starań jest publikacja Debates in the Digital Humanities (Dyskusje w obrębie humanistyki cyfrowej). W 2012 roku ukazała się w postaci drukowanej jako ponadpięćsetstronnicowy tom pod redakcją Matthew K. Golda, profesora City University of New York, a wydanej przez University of Minnesota Press. Rok później opublikowano ją w formie serwisu internetowego w otwartym dostępie.

Debates in the Digital Humanities, red. Matthew K. Gold, University of Minnesota Press 2012 [wydanie elektroniczne 2013].

 

Maciej Chojnowski

Nauka wymyślana na nowo

Nielsen opisuje narzędzia i rozwiązania, które jego zdaniem stanowią moduły nauki przyszłości. Pomysł ten jest przekonujący, jeśli chodzi o przedstawione możliwości techniczne, może jednak budzić wątpliwości z uwagi na pewną naiwność autora względem ludzkiej natury. Nauka przyszłości to dla autora Reinventing Discovery coś na kształt otwartej krynicy mądrości, z której do woli czerpać mogą wszyscy spragnieni wiedzy – profesjonaliści, zdolni dyletanci czy zwykli śmiertelnicy. Rzecz w tym, że taki demokratyczny udział w naukowym dorobku ludzkości wymagałby dziś kategorycznej zmiany modeli biznesowych funkcjonujących w nauce i wokół niej, a także zasad, wedle których przeprowadza się ewaluację badaczy.

Recenzja książki Michaela Nielsena Reinventing Discovery. The New Era of Networked Science, Princeton University Press 2012.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Additional information