Dane badawcze w nowej dyrektywie unijnej

6 czerwca 2019 r. Rada Unii Europejskiej formalnie zaakceptowała przyjętą 2 miesiące temu przez Parlament Europejski dyrektywę o otwartych danych i ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego, mającą zastąpić dotychczasowe przepisy, czyli tzw. dyrektywę PSI (2003/98/WE) i jej nowelizację - dyrektywę 2013/37/UE. W intencji prawodawców, nowy akt prawny ma znacząco zwiększyć dostępność i innowacyjne wykorzystanie danych sektora publicznego i danych wytworzonych w wyniku finansowania ze środków publicznych.

W dokumencie tym rozszerzono zakres ponownego wykorzystywania o kolejne typy zasobów, włączając do nich dane badawcze. Zakresem dyrektywy objęto również nowe podmioty, w tym instytucje naukowe oraz instytucje finansujące badania, zobowiązując je do przekazywania bezpłatnie wszystkim zainteresowanym danych wytworzonych w toku badań, przy czym główny nacisk położono na kwestie związane z umożliwieniem ich ponownej eksploatacji, w celach komercyjnych i niekomercyjnych, zgodnie z przepisami dyrektywy.

„Dane badawcze” zdefiniowano jako „dokumenty w formie cyfrowej, inne niż publikacje naukowe, które są gromadzone lub opracowywane w ramach działalności badawczo-naukowej i są wykorzystywane jako dowody w procesie badawczym bądź też są powszechnie akceptowane w środowisku naukowym jako konieczne do weryfikacji poprawności ustaleń i wyników badań” (art. 2, p. 9).

cOAlition S buduje struktury organizacyjne

cOAlition S, zawiązana jesienią ubiegłego roku koalicja instytucji finansujących badania naukowe, ustaliła plan działania, który ma usprawnić wdrażanie Planu S. Priorytety na najbliższe miesiące zawarto w 9 punktach, obejmujących m.in. wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za promocję i kontakty z interesariuszami (OA Champion), ustanowienie sekretariatu, opracowanie budżetu koalicji czy koordynację spotkań koalicjantów. Krótko po publikacji planu działania koalicja przedstawiła strukturę organizacyjną. 

Powołano już ambasadorów Planu S, czyli grupę niezależnych badaczy i ekspertów, którzy będą animować dyskusję na temat Planu S oraz pełnić rolę lokalnych pośredników w kontaktach między koalicjantami a różnymi grupami interesariuszy. Tymczasowym koordynatorem cOAlition S jest Robert Kiley z Wellcome Trust, natomiast funkcje menedżera programowego pełni aktualnie Neil Jacobs z Jisc.

Open Science Fair

W dniach 16-19 września 2019 r. odbędzie się w Porto druga edycja Open Science Fair, międzynarodowego wydarzenia organizowanego z inicjatywy OpenAIRE przy współudziale FIT4RRI, EOSC Secretariat oraz FAIRsFAIR.

Hasło tegorocznej konferencji to „Synergies for Sustainable, Open and Responsible Research”, a wśród proponowanych przez organizatorów tematów są m.in. infrastruktura otwartej nauki, European Open Science Cloud, edukacja i szkolenia z zakresu otwartej nauki, polityki otwartego dostępu oraz innowacyjne modele wydawnicze i sposoby rozpowszechniania wyników badań.

Na stronie konferencji dostępny jest już wstępny program obejmujący warsztaty, sesje posterowe oraz demonstracje serwisów, platform i innych rozwiązań wspierających otwarty dostęp do wyników badań naukowych.