Wytyczne Science Europe w zakresie zarządzania danymi

Dane badawcze uznane zostały za jeden z priorytetowych obszarów aktywności Science Europe, stowarzyszenia europejskich organizacji finansujących lub prowadzących badania naukowe. Organizacja promuje otwarte udostępnianie danych w celu weryfikacji bądź replikacji badań, a także ponownego wykorzystania ich w przyszłości, w tym w pozanaukowych kontekstach. Zaangażowanie Science Europe w tym obszarze obejmuje m.in. promowanie zarządzania danymi badawczymi zgodnie z zasadami FAIR, a także opracowanie ujednoliconych ram i wskazówek w zakresie zarządzania danymi, przygotowywania planów zarządzania danymi czy wyboru godnych zaufania repozytoriów. 

W 2019 roku organizacja opracowała publikację „Practical Guide to the International Alignment of Research Data Management”, a teraz ukazała się zaktualizowana i uzupełniona wersja tego przewodnika. Zawiera ona wzór formularza ewaluacyjnego do oceny planów zarządzania danymi badawczymi, który wskazuje wymagania w zakresie następujących elementów:

• opis danych oraz pozyskiwanie lub ponowne wykorzystanie dostępnych danych, 
• dokumentacja i jakość danych,
• przechowywanie i tworzenie kopii zapasowych podczas badań, 
• wymogi prawne, kodeksy postępowania, 
• udostępnianie i długotrwałe przechowywanie danych,
• zadania związane z zarządzaniem danymi oraz zasoby.

Każde zagadnienie opisane jest szczegółowo i z wykorzystaniem dwustopniowej skali, która wskazuje, czy problem został uwzględniony w planie zarządzania danymi w wystarczającym stopniu. Chociaż formularz stworzony został z myślą o specjalistach oceniających plany zarządzania danymi badawczymi, mogą z niego korzystać także badacze poszukujący dodatkowych wskazówek. Formularz można też zmodyfikować i dostosować do polityk, praktyk czy ram działania różnych instytucji czy dyscyplin. Aby ułatwić korzystanie z publikacji Science Europe udostępnia ją na licencji CC BY oraz zamieszcza poszczególne rozdziały w formie edytowalnych plików tekstowych (w formacie .docx).

Wiele organizacji finansujących badania naukowe powołuje się na wytyczne Science Europe, które można traktować jako zbiór ogólnych wytycznych. W Polsce korzysta z nich Narodowe Centrum Nauki, które brało czynny udział w pracach grup roboczych Science Europe. „Efektem tych prac było stworzenie praktycznego przewodnika dotyczącego ujednolicenia międzynarodowych standardów zarządzania danymi badawczymi ‘Practical Guide to the International Alignment of Research Data Management’, którego zapisy zostały ujęte w nowym formularzu we wniosku grantowym tzw. Planie Zarządzania Danymi. Został on wprowadzony do 33. edycji konkursów, ogłoszonych 15 marca 2019 r.” - czytamy na stronie NCN. 

Szczegóły

Utworzono: 2021-02-01

Natalia Gruenpeter