Rekomendacje Koalicji S w zakresie publikacji książkowych
Koalicja S opublikowała stanowisko dotyczące otwartego udostępniania monografii i innych form dłuższych publikacji naukowych. Rekomendacje ujęte zostały w 5 punktach:
- Wszystkie książki akademickie oparte na oryginalnych badaniach, które zostały sfinansowane bezpośrednio ze środków organizacji należących do Koalicji S, powinny być udostępniane w sposób otwarty w momencie publikacji.
- Autorzy lub ich instytucje powinni zachować majątkowe prawa autorskie do swoich publikacji, aby umożliwić udostępnianie książek w sposób otwarty i ich ponowne wykorzystanie.
- Książki akademickie powinny być publikowane w otwartym dostępie z wykorzystaniem licencji Creative Commons.
- Ewentualne okresy embarga na książki akademickie powinny być jak najkrótsze i nigdy nie przekraczać 12 miesięcy.
- Instytucje finansujące z Koalicji S powinny finansowo wspierać otwarty dostęp do książek akademickich poprzez swoje systemy finansowania oraz modele biznesowe otwartych publikacji książkowych poprzez odpowiednie rozwiązania.
Koalicja nie określiła terminu wdrożenia proponowanych rozwiązań. Dostrzegła natomiast potrzebę wyznaczenia kierunku działań na rzecz otwartego dostępu do książek oraz podkreśliła płynące z tego korzyści, m.in. zwiększenie liczby cytowań i pobrań.
„Koalicja S zdaje sobie sprawę z tego, że wydawanie książek akademickich bardzo różni się od wydawania czasopism. Naszym zobowiązaniem jest jak najszybszy postęp w kierunku pełnego otwartego dostępu do książek akademickich, przy jednoczesnym zrozumieniu, że opracowanie standardów i modeli finansowania może wymagać więcej czasu“ - czytamy na stronie. Oznacza to, że powyższe zasady mają charakter rekomendacji, które poszczególne organizacje wdrażać będą samodzielnie.
Chociaż Plan S skupiał się do tej pory na artykułach naukowych publikowanych w czasopismach, niektórzy koalicjanci przyjęli już rozwiązania w zakresie publikacji książkowych. Wraz z rekomendacjami Koalicja S opublikowała zestawienie obowiązujących polityk. Warto wspomnieć w szczególności o polityce Komisji Europejskiej przyjętej w programie Horyzont Europa, zgodnie z którą wszystkie recenzowane publikacje książkowe powinny być udostępniane w sposób otwarty w chwili publikacji i z wykorzystaniem licencji Creative Commons (bądź licencji równoważnych z CC-BY, CC-BY-ND i CC-BY-NC). Podobne zasady przyjęła Niderlandzka Organizacja Badań Naukowych (NWO). Pozostali koalicjanci dopuszczają embargo bądź nie wdrożyli jeszcze odpowiednich rozwiązań w zakresie publikacji książkowych. Więcej informacji znaleźć można na stronie Koalicji S.
- Szczegóły
- Utworzono: 2021-09-09
- Natalia Gruenpeter
