Biały Dom wydał zalecenia dotyczące otwartego dostępu

Biuro Polityki Nauki i Technologii Białego Domu (Office of Science and Technology Policy, OSTP) opublikowało wytyczne w zakresie udostępniania rezultatów badań finansowanych ze środków publicznych. Skierowane do agencji rządowych memorandum wskazuje następujące obszary działań: jak najszybsze zaktualizowanie polityk otwartości, aby zapewnić szybki i bezpłatny dostęp do publikacji i powiązanych z nimi danych badawczych, ustanowienie transparentnych procedur zapewniających integralność i rzetelność informacji o badaniach, współpracę z Biurem Polityki Nauki i Technologii w celu wypracowania sprawiedliwego sposoby dostarczania rezultatów badań.

„Ta polityka przyniesie najprawdopodobniej znaczące korzyści w szeregu kluczowych obszarów priorytetowych dla narodu amerykańskiego, od sprawiedliwości klimatycznej po przełomowe odkrycia dotyczące raka, od rewolucyjnych czystych technologii energetycznych po ochronę swobód obywatelskich w zautomatyzowanym świecie” – czytamy w komunikacie na stronie Białego Domu.

W praktyce aktualizacja polityk oznaczać będzie wykluczenie możliwości stosowania 12-miesięcznego embarga, na które pozwalały dotychczasowe wytyczne. Ich podstawą było memorandum z 2013 r. nakazujące federalnym departamentom i agencjom prowadzącym badania z rocznymi wydatkami wyższymi niż 100 mln dolarów opracowanie planów zwiększenia zakresu otwartego dostępu do publikacji i danych w formie cyfrowej. Zbierane przez lata informacje, analizy i komentarze dotyczące tej polityki sugerowały, że przepis pozwalający na roczne embargo znacząco ograniczył dostęp do wyników badań.

W memorandum uwzględniono również wnioski płynące z pandemii COVID-19: „Zmiany w praktykach podczas pandemii COVID-19 pokazały, w jaki sposób publiczny dostęp do publikacji i danych z badań finansowanych ze środków federalnych może zapewnić amerykańskim podatnikom niemalże natychmiastowy zwrot inwestycji w naukę i technologię”. Co ważne, w dokumencie wyraźnie zaznaczono, że otwarty dostęp nie może ograniczać się do sytuacji kryzysowych, ale powinien być standardem i obowiązywać we wszystkich obszarach, m.in. w badaniach nad rakiem, czystą energią, ekonomicznymi nierównościami, zmianami klimatu. Dokument określa ramowe wymagania, które muszą zostać uwzględnione w planach poszczególnych departamentów i agencji prowadzących badania. Zmiany wejdą w życie najpóźniej z końcem 2025 roku. 

Publikacje naukowe

Recenzowane publikacje naukowe będące rezultatem badań finansowanych ze środków federalnych mają być udostępniane w sposób otwarty i niezwłocznie po publikacji we wskazanym przez odpowiednią agencję repozytorium. Należy zapewnić możliwość maszynowego odczytu publikacji, a także określić zasady jej ponownego wykorzystania i ewentualne ograniczenia w ponownym wykorzystaniu, na przykład konieczność atrybucji.

Dane badawcze 

Dane badawcze powiązane z publikacjami mają być udostępniane w sposób otwarty i niezwłocznie, chyba że wystąpią istotne okoliczności uniemożliwiające dopełnienie tego obowiązku. Należy określić czas i zasady udostępniania pozostałych danych, niepowiązanych z publikacjami. Agencje federalne powinny opracować zasady korzystania z cyfrowych repozytoriów, a także uregulować kwestie związane z zarządzaniem danymi, w tym kwestie prawne, etyczne, związane z danymi osobowymi, poufnością czy bezpieczeństwem. 

Integralność informacji o rezultatach badań

Federalne agencje powinny podjąć kroki w celu zapewnienia integralności badań poprzez transparentne i publiczne informowanie o autorach publikacji, ich afiliacjach, źródłach finansowania czy aktualnym stanie badań. W tym celu powinny zaplanować sposób gromadzenia i udostępniania metadanych, a także korzystania z trwałych identyfikatorów.

Więcej informacji znaleźć można w komunikacie Białego Domu oraz w memorandum podpisanym przez Alondrę Nelson kierującą Biurem Polityki Nauki i Technologii Białego Domu. Biały Dom zamieścił na swojej stronie także komentarze polityków, urzędników i ekspertów zajmujących się otwartą komunikacją naukową.

Szczegóły

Utworzono: 2022-08-31

Natalia Gruenpeter