Nadciąga rewolucja w świecie nauki

W piątkowym wydaniu dziennika Polska ukazał się tekst prof. Michała Kleibera, który jako prezes Polskiej Akademii Nauk od kilku lat o otwartej nauce mówi dużo - ostatnio w audycji radiowej w rozmowie dotyczącej kondycji polskiej nauki, a wcześniej m.in. na organizowanym przez PAN już regularnie seminarium "Open Access i inne modele".

Swój wywód Kleiber rozpoczyna zarysowaniem problemów dotyczących gospodarowania wiedzą, przedstawia ich znaczenie nie tylko dla rozwoju cywilizacyjnego ale również globalnej rywalizacji aby następnie zwrócić się ku kwestiom związanym z rozwojem nauki :

"Sprawa wykracza daleko poza sam problem komunikacji naukowej i dotyczy w istocie całej problematyki funkcjonowania nauki w społeczeństwie. W uproszczeniu chodzi tu o coraz powszechniejsze wśród niektórych uczonych poglądy, że wszystkie wyniki badań naukowych, jeszcze nawet w postaci "surowej" i niedopracowanej, powinny być udostępniane w sieci internetu i poddawane ocenie innych zainteresowanych badaczy. Zwolennicy tego poglądu uważają, że takie podejście zasadniczo odmienia pojęcie współpracy badawczej i podnosi produktywność pracy uczonych - dla dobra płacących za tę działalność, czyli de facto nas wszystkich. Przytaczane są różnorodne argumenty za - od praktycznych korzyści płynących z twórczego stosowania technik komputerowych do filozoficznych rozważań o nieprzewidywalnej synergii płynącej ze współpracy tysięcy nieznających się osób. Ale przeciwnicy też mają mocne argumenty. Ryzyko upowszechniania niezweryfikowanych informacji bądź całych teorii niejako tworzy "naturalne" możliwości plagiatów i trudności w ocenie wkładu poszczególnych uczonych do rezultatów badań. To też z pewnością zasługuje na rozwagę.
[...]
Jedno jest pewne - szerokie zaakceptowanie takiej otwartości procesów badawczych byłoby rewolucją na trudną do przewidzenia skalę, zmieniającą całkowicie metodologię uprawiania nauki i uzyskiwanych praw do jej wykorzystywania. Nie miejmy przy tym wątpliwości - sposoby udostępniania i ochrony posiadanej wiedzy są dzisiaj sednem subtelnych analiz korporacji, rządów, organizacji międzynarodowych, a sprawa nabierać będzie szybko jeszcze większego, wręcz kluczowego dla naszej przyszłości znaczenia. Znalezienie odpowiedniej równowagi pomiędzy otwartym dostępem do pewnych rodzajów wiedzy ogólnej - co jest niezbędne dla harmonijnego rozwoju cywilizacyjnego - a skutecznymi metodami ochrony posiadanej wiedzy umożliwiającej tworzenie innowacyjnych produktów i usług jest bez wątpienia zasadniczym zadaniem."

Szczegóły

Utworzono: 2010-07-28