Raport dot. otwartych danych sektora publicznego

2 grudnia ubiegłego roku European Data Portal opublikował 5. roczny raport oceniający poziom zaawansowania europejskich inicjatyw dotyczących otwartych danych. W dokumencie pt. Open Data Maturity Report 2019 (ODM19) omówiono wyniki badania analizującego postępy krajów Europy związane z publikowaniem otwartych danych i ich ponownym wykorzystywaniem oraz realizacją postulatów przyjętych w związku z dyrektywą o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego i jej nowelizacją z ubiegłego roku, obejmującą także dane instytucji naukowych, w tym dane badawcze (zob. publikowane w serwisie Otwarta Nauka wpisy o danych badawczych w nowej dyrektywie i podsumowaniu przygotowanym przez SPARC).

W raporcie uwzględniono 28 państw członkowskich UE oraz członków EFTA: Islandię, Liechtenstein, Norwegię i Szwajcarię. Przy szacowaniu stopnia „dojrzałości” rozwiązań w zakresie dostępności danych instytucji sektora publicznego uwzględniono 4 wymiary: ramy polityki, czyli regulacje prawne, strategie i plany działań, krajowe portale otwartych danych oraz oddziaływanie i jakość danych. Następnie na podstawie uzyskanych wyników badane kraje umieszczono 4 grupach: liderów wyznaczających kierunki działań (trendsetters), osiągających szybkie postępy (fast trackers), podążających za czołówką (followers) i początkujących (beginners), czyli od najbardziej do najmniej zaawansowanych.

Najważniejsze wnioski zawarte w raporcie:

• wśród liderów, utrzymujących pozycję z zeszłego roku, znalazły się: Irlandia, Hiszpania i Francja,
• średni wynik państw UE to 66% (o 1% więcej w porównaniu z 2018 r.),
• średni wynik państw UE + EFTA (UE28+) jest nieco niższy i wynosi 62%,
• 20 z 32 uczestniczących w badaniu krajów uzyskały wynik powyżej średniej UE28+, 12 krajów - wynik niższy.

W ogólnym zestawieniu Polska znalazła się na 7. pozycji w porównaniu z 13. miejscem w 2018 r. i 23. w roku 2017 (wyniki z 2019 dla poszczególnych wymiarów: regulacje – 91%, portale – 78%, oddziaływanie – 72% , jakość – 69%). Pełne dane dostępne są w prezentacji poświęconej Polsce.

Ustalono także, że liczba krajów w kategorii trendsetterów spadła z 16 w 2018 r. do 8 w roku 2019, 14 państw znalazło się w trzeciej - największej grupie tych, którzy podążają za czołówką (followers), podczas gdy rok wcześniej najliczniejszą reprezentację miała grupa druga (fast trackers). Zwiększył się również przedział między liderami i krajami robiącymi szybkie postępy a tymi o średnim i początkowym poziomie „dojrzałości” otwartych danych. Najlepszy łączny wynik respondentów w podziale na badane aspekty dotyczył wymiaru polityki (75%), w drugiej kolejności – krajowych portali (67%), a następnie jakości metadanych (65%). Najgorszy – wpływu generowanego dzięki ponownemu wykorzystywaniu otwartych danych (57%), co wskazuje na konieczność wypracowania w poszczególnych państwach strategicznych podejść do monitorowania i pomiaru stopnia eksploatacji analizowanych zasobów.

Według autorów raportu główne kierunki zmian, zaobserwowane w ciągu 5 ostatnich lat to przechodzenie:

• od przyspieszania w kierunku etapu dojrzałości do poprawy i konsolidacji polityk otwartości i otwartych platform,
• od ilości do jakości, czyli od publikacji na otwartych platformach coraz większej liczby danych do koncentracji na poprawie ich jakości i wartości dla użytkowników,
• od publikowania do zwiększania oddziaływania, dzięki badaniom analizującym mechanizmy tworzenia wartości otwartych danych oraz oczekiwania i potrzeby odbiorców,
• od otwartych danych do efektywności w zakresie ich wymiany w bezpieczny sposób i z poszanowaniem ochrony prywatności i praw własności intelektualnej.

Publikacja zawiera rekomendacje dotyczące kształtowania i wdrażania krajowych polityk otwartego dostępu do danych oraz przykłady dobrych praktyk wprowadzanych w uczestniczących w badaniu państwach.

Szczegóły

Utworzono: 2020-02-21

Małgorzata Waleszko