Small data: najlepsze praktyki udostępniania
W erze big data, gdy główny nurt dyskusji koncentruje się na korzyściach z analizy dużych zbiorów danych, łatwo pominąć znaczenie małych danych (small data). Tymczasem przecież zdecydowana większość naukowców na świecie pracuje w zespołach wytwarzających małe dane. To, według jakich standardów te dane są archiwizowane, przechowywane i udostępniane, wpływa na efektywność prowadzenia kolejnych badań i właściwe rozdysponowanie na nie środków.
W najnowszym numerze “Forum Akademickiego” (FA 07-08/2016) Marta Hoffman-Sommer porusza kilka istotnych wątków związanych z tą tematyką. Podstawowym problemem w wielu instytucjach (choć należy pamiętać o dużym zróżnicowaniu występującym w tym względzie między różnymi dyscyplinami nauki) jest brak jakiejkolwiek długoterminowej polityki przechowywania danych wytworzonych w trakcie prac badawczych prowadzonych przez ich pracowników. Odpowiedzialność za przechowanie i udostępnienie danych często scedowana zostaje de facto na samych naukowców. Po co zatem to robić? Dwa argumenty wybijają się na pierwszy plan: unikanie niepotrzebnego duplikowania wykonanej już pracy oraz weryfikacja wniosków z badań.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-07-21
O współpracy repozytoriów z Wikipedią
Otwarte repozytoria instytucjonalne są skarbnicą tekstów naukowych o potwierdzonej jakości. Jedną z większych bolączek Wikipedii jest zaś rzetelność informacji. Z kolei największa internetowa encyklopedia cieszy się ogromną popularnością i widocznością, których tak bardzo brakuje repozytoriom. Tomasz Lewandowski w artykule "Repozytoria instytucjonalne a Wikipedia" przekonuje, że współpraca między nimi przyniosłaby znaczące korzyści obu stronom. Wnikliwy opis wikipedystycznej praktyki pokazuje ramy, w których z powodzeniem będą mogły odnaleźć się repozytoria. Na wyróżnienie zasługuje zwłaszcza fakt, że nawet w przypadku częstej edycji hasła, to odnośniki do źródeł takich jak artykuły naukowe pozostają z reguły nietknięte.
Kto konkretnie miałby zajmować się taką formą promocji? Odpowiedzi mogą być różne i zależą od organizacji danego repozytorium. Nie należy ograniczać się tylko do redaktorów repozytorium, ponieważ wiele dobrego mogą zrobić np. biura promocji uczelni.
Pozostaje więc uzgodnić ostatnie szczegóły i można ruszać do pracy!
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-07-18
- Michał Starczewski
Trzeba konsekwentnie wspierać otwarty dostęp
W październiku 2015 r. MNiSW przyjął dokument "Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce". Niedawno Rada ds. Konkurencyjności UE poparła cele sformułowane w kwietniu w "Amsterdam Call for Action on Open Science". Jakich w tym kontekście następnych kroków ze strony MNiSW mogą się spodziewać polscy naukowcy? Dlaczego instytucjonalne polityki otwartego dostępu są korzystne i dla instytucji, i dla zatrudnionych w nich badaczy? Kiedy warto udostępniać dane badawcze? Te wątki zostały poruszone w wywiadzie, którego udzieliła serwisowi Otwarta Nauka dr hab. Teresa Czerwińska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-07-13
Zbliża się koniec projektu FOSTER
Ważnym aspektem rozwijania otwartości w nauce jest prowadzenie działań edukacyjnych; przekazywanie wiedzy o szansach i możliwościach wykorzystania otwartych modeli przez różne grupy zainteresowanych. Temu celowi poświęcony był projekt FOSTER, rozpoczęty w lutym 2014 r. Spotkanie podsumowujące dwa i pół roku wspólnych prac odbyło się 28 czerwca 2016 r. w bibliotece uniwersyteckiej w Helsinkach.
FOSTER miał na celu wsparcie różnych grup interesariuszy, ze szczególnym uwzględnieniem młodych badaczy. Efekty projektu osiągane były dwutorowo. Po pierwsze, poprzez wsparcie stacjonarnych szkoleń: odbyło się 128 wydarzeń w 24 państwach należących do Europejskiego Obszaru Badawczego (ERA). Bezpośrednimi organizatorami były lokalne instytucje, doskonale znające miejscowe uwarunkowania. FOSTER zapewniał środki finansowe oraz, w miarę potrzeby, wsparcie eksperckie. W Polsce z tej formy pomocy skorzystało Centrum Cyfrowe, które dzięki wsparciu merytorycznemu Platformy Otwartej Nauki przeprowadziło szkolenia m.in. dla pracowników Narodowego Centrum Nauki.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-07-04
- Michał Starczewski
Otwarte recenzje. Transparentność i oszczędności
Jednym z elementów otwartej nauki jest otwarte recenzowanie. Choć pozostaje w cieniu otwartego dostępu do publikacji i danych badawczych, to zwolennicy widzą w nim szansę na zwiększenie transparentności i sprawności komunikacji naukowej. Dyskutując o nowych modelach recenzowania możemy odwoływać się do sprawdzonych przykładów. W dyskusji podczas warsztatów OpenAIRE 2020 z 7 czerwca 2016 r., które relacjonuje Marta Hoffman-Sommer, odnoszono się m.in. do przykładów Atmospheric Chemistry and Physics, The Winnower i Science Open. Ich redakcje chwalą sobie swoje modele. Otwarte recenzowanie przyspiesza wejście publikacji do obiegu naukowego i umożliwia zmniejszenie kosztów przy utrzymaniu jakości czasopisma przynajmniej na tym samym poziomie.
Proces recenzowania jest kluczowy dla funkcjonowania współczesnej nauki. Służy potwierdzeniu, że publikacja spełnia minimalne wymagania, a także jest narzędziem kształtowania hierarchii. Tym bardziej należy krytycznie przyglądać się jego działaniu i szukać możliwości udoskonaleń.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-06-14
- Michał Starczewski
