Wiedza oswobodzona
W gronie osób najbardziej zasłużonych dla ruchu otwartej nauki poczesne miejsce zajmuje Peter Suber, m.in. dyrektor Harvard Office for Scholarly Communication. Na początku 2016 r. MIT Press opublikowało zbiór jego esejów, które pierwotnie ujrzały światło dzienne w latach 2002-2011. Choć teksty te są świadectwem rozwoju otwartości w nauce, to nie są tego rozwoju historią. Czytelnik znajdzie w nich z reguły zagadnienia o ogólnym charakterze, dotykające istoty przemian komunikacji naukowej: wiedza jako dobro publiczne, działanie w celu wypełnienia misji, czy rewolucja pocztowa jako pierwowzór rewolucji otwartego dostępu. Lektura zbioru pokazuje jednak, że przed 2011 r. Suber nie spodziewał się kontrowersji, jakie pojawiły się w następnych latach, m.in. wokół czasopism hybrydowych.
Zachęcamy do zapoznania się z omówieniem książki P. Subera, które pojawiło się w dziale Recenzje.
Wersja elektroniczna publikacji znajduje się w otwartym dostępie na stronie MIT Press.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-06-10
- Michał Starczewski
Rada ds. Konkurencyjności UE wspiera otwartą naukę
4-5 kwietnia w Amsterdamie odbyła się konferencja Open Science – From Vision to Action. Był to ważny element holenderskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, której otwarta nauka jest jednym z priorytetów. Efektem konferencji był dokument „Amsterdam Call for Action on Open Science”. Wyznacza on konkretny, ambitny cel: do 2020 r. wszystkie europejskie publikacje naukowe mają być dostępne w sposób otwarty.
O dużej wadze otwartej nauki dla rozwoju Unii Europejskiej świadczy poświęcenie tej tematyce obrad Rady ds. Konkurencyjności (COMPET, jeden ze składów Rady UE) 27 maja 2016 r. Rada wyraziła poparcie dla amsterdamskiego dokumentu i zgodziła się, by do 2020 r. otwarty dostęp do publikacji naukowych w UE stał się domyślnym modelem.
W trakcie posiedzenia COMPET komisarz Carlos Moedas przedstawił skład nowopowołanej grupy eksperckiej Open Science Policy Platform. Jej zadaniem jest wsparcie merytoryczne w zakresie wdrożenia polityki otwartościowej.
Polskę reprezentowała Teresa Czerwińska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Z zapisem posiedzenia Rady można zapoznać się pod linkiem.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-06-01
- Michał Starczewski
15 lat otwartego dostępu — podsumowanie Richarda Poyndera
Specjalnie dla Otwartej Nauki Richard Poynder przygląda się osiągnięciom ruchu Open Access w ostatnich 15 latach. Poynder jest brytyjskim niezależnym dziennikarzem specjalizującym się w zagadnieniach komunikacji naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem otwartego dostępu.
Prowadzi blog Open and Shut?, na którym opublikował m.in. serię wywiadów z kluczowymi postaciami ze świata otwartej nauki. Od szeregu lat śledzi procesy związane z promowaniem i wdrażaniem Open Access na całym świecie. Jego głos bywa krytyczny, lecz jest wiarygodny, ponieważ Poynder nie jest związany z żadną frakcją w środowisku OA i w swoich ocenach stara się zachować maksymalny obiektywizm.
Nic nie wskazuje na to, by wspólnoty akademickie były gotowe zrezygnować z publikowania w prestiżowych czasopismach i porzucić osławiony Impact Factor – mówi Poynder w rozmowie z Michałem Starczewskim.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-03-11
- Maciej Chojnowski
„Otwarty dostęp w instytucjach naukowych” – nowy raport PON
Ukazał się nowy raport Platformy Otwartej Nauki zatytułowany „Otwarty dostęp w instytucjach naukowych”. Został on napisany z myślą o osobach odpowiedzialnych za upowszechnianie dorobku instytucji naukowych: kadrze kierowniczej, redaktorach repozytoriów i bibliotekarzach, ale także o pracownikach działów promocji, centrów transferu technologii i działów prawnych.
Publikację można traktować jako uzupełnienie raportu „Otwarta nauka w Polsce 2014. Diagnoza”, w którym zespół PON zbadał stan otwartości w polskiej nauce w 2014 r. Jej zasadnicza część ma charakter praktyczny i może stanowić pomoc w realizacji zaleceń zawartych w przyjętym przez MNiSW dokumencie Kierunki rozwoju otwartego dostępu w Polsce.
Raport składa się z sześciu rozdziałów, pogrupowanych w dwie części. Część I, „Rozwiązania światowe i lokalne okoliczności”, poświęcona jest politykom otwartości na przykładzie czterech instytucji naukowych z USA, Francji, Szwajcarii i Węgier (rozdział 1) oraz omówieniu wyników badania fokusowego przeprowadzonego wśród przedstawicieli polskiego środowiska naukowego (rozdział 2).
Część II, „Otwarty dostęp w polskich instytucjach naukowych – rekomendacje” zawiera propozycje rozwiązań, których przyjęcie zapewni instytucji naukowej efektywne wdrożenie otwartego modelu.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-02-08
- Michał Starczewski
Europejskie Stowarzyszenie Uniwersytetów o otwartym dostępie
29 stycznia 2016 r. Rada Europejskiego Stowarzyszenia Uniwersytetów (EUA) przyjęła „Plan działania dotyczący wprowadzania otwartego dostępu do publikacji naukowych”. Dokument ten jest kluczowym elementem, zaaprobowanej podczas styczniowego posiedzenia, polityki EUA mającej na celu wspieranie instytucji członkowskich w przyjmowaniu otwartego dostępu.
To pierwsze z szeregu działań, jakie EUA planuje podjąć, by przedstawić wpływ otwartości w nauce na europejskie uczelnie. Stowarzyszenie będzie sukcesywnie omawiać najważniejsze kwestie związane z tą tematyką, takie jak ewaluacja dorobku badawczy, jakość publikacji, automatyczna analiza tekstów i danych (text and data mining), a także prawo autorskie, ochrona danych oraz infrastruktura otwartego dostępu.
Moment opublikowania dokumentu jest ważny ze względu na sprzyjający otwartości w nauce klimat polityczny. Na arenie europejskiej wzrasta poparcie dla idei otwartego dostępu – jest to m.in. jeden z priorytetów Holandii podczas jej unijnej prezydencji.
- Szczegóły
- Utworzono: 2016-02-04
