Uchwycić jakość w różnych kształtach

Metody ewaluacji nauki mają znaczący wpływ na sposób prowadzenia badań i zwyczaje naukowców, dlatego należy stwarzać mechanizmy, które będą sprzyjały podnoszeniu jakości badań i rozpowszechnianiu dobrych praktyk. Ewaluacja nie tylko jednak kształtuje postawy badaczy. Powinna również reagować na zmiany w komunikacji naukowej, i to zarówno tej między naukowcami, jak i tej łączącej świat akademicki z osobami i organizacjami pozostającymi poza jego granicami.

O różnicach między rozwiązaniami przyjmowanymi w różnych państwach europejskich, a także o potrzebie działań na poziomie unijnym, mówi w wywiadzie udzielonemu Otwartej Nauce Ioana Galleron, która od kwietnia zeszłego roku kieruje COST Action CA15137, inicjatywą, której celem jest wypracowanie propozycji metod ewaluacji nauk społecznych i humanistycznych.

Rozmowa jest dostępna także w wersji anglojęzycznej.

 

Ioana Galleron

Open Research Funders Group

15 grudnia 2016 r. osiem organizacji finansujących badania ogłosiło powstanie Open Research Funders Group (ORFG). Celem ORFG jest działanie na rzecz większej otwartości i swobodniejszej wymiany zarówno publikacji naukowych, jak i danych badawczych. To z kolei ma przynieść zysk na cztery sposoby: przyspieszenie postępu nauki poprzez zmniejszenie opóźnienia komunikacji naukowej, zmniejszenie luk stojących na przeszkodzie wymianie informacji, zwiększenie ponownego wykorzystania badań naukowych oraz lepsze systemowe nagradzanie innowacji.

Grupa powstała w wyniku wspólnych rozmów interesariuszy otwartego dostępu zorganizowanych przez SPARC i Robert Wood Johnson Foundation. Członkowie-założyciele grupy ORFG są znani w Stanach Zjednoczonych i na świecie z działalności promującej otwartość: Afred P. Sloan Fondation, American Heart Association, Bill & Melinda Gates Foundation, Doris Duke Charitable Foundation, John Templeton Foundation, Laura and John Arnold Foundation, Open Society Foundations oraz wspomniana Robert Wood Johnson Foundation. Przeznaczają razem około 5 miliardów dolarów rocznie na granty.

 

Krajowe Warsztaty Otwartego Dostępu, OpenAIRE2020

Rok po ogłoszeniu przez MNiSW „Kierunków rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w PolsceOpenAIRE2020 zorganizował Krajowe Warsztaty Otwartego Dostępu. W pierwszej części Ron Dekker, dyrektor ds. instytutów w Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO) oraz sekretarz EC Open Science Policy Platform, przedstawił europejską perspektywę na kwestię otwartości w nauce. Podkreślał, że zmienia się ekosystem uprawiania nauki ze względu na postępującą cyfryzację. Przestrzegał, że ci, którzy zaniechają adekwatnych odpowiedzi na zmieniające się uwarunkowania, powinni obawiać się marginalizacji. Następnie Mateusz Gaczyński, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Rozwoju w MNiSW, opowiedział otwartości z punktu widzenia polskiego ministerstwa. Zachęcał poszczególne podmioty do wzięcia odpowiedzialności za wprowadzanie otwartości.

 

Open in Action. Podsumowanie OA Week 2016

Ostatni tydzień października obchodziliśmy już tradycyjnie jako Open Access Week, czyli Tydzień Otwartej Nauki. Tegoroczne hasło, Open in Action, zachęcało do podejmowania konkretnych działań. OA Week był pretekstem do organizowania wydarzeń promujących otwartość w nauce na sześciu kontynentach. Warto zwrócić uwagę na cykl webinariów OpenAIRE, z którymi można zapoznać się w dowolnej chwili oraz na szkołę zimową DARIAH w czeskiej Pradze, poświęconą otwartym danym badawczym w humanistyce.

W Polsce mieliśmy okazję uczestniczyć w wydarzeniach OAW w wielu miastach i ośrodkach akademickich: w Białymstoku, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Słupsku, Toruniu i Wrocławiu. Pierwsze wydarzenie odbyło się nawet przed “oficjalnym” rozpoczęciem Tygodnia: już w piątek, 21 X, na Uniwersytecie w Białymstoku miała miejsce debata o efektywnym wykorzystaniu potencjału otwartej nauki. Z kolei w Bibliotece Uniwersytetu Łódzkiego odbyło się 7. Seminarium Open Access. Łódzkie seminaria wpisały się już na trwałe do kalendarza tygodni otwartej nauki w Polsce.

Wydarzenia miały różny charakter. Były to zarówno wykłady, warsztaty, panele dyskusyjne, jak i wystawy. Adresowane były do naukowców, studentów, bibliotekarzy oraz wszystkich zainteresowanych komunikacją naukową. Polska edycja Tygodnia Otwartej Nauki koordynowana jest przez Koalicję Otwartej Edukacji.

Open Access Week

Open Data Citation for Social Sciences and Humanities

W ostatni tydzień października, obchodzony na całym świecie jako Tydzień Otwartej Nauki (Open Access Week), w czeskiej Pradze miała miejsce szkoła zimowa poświęcona otwartym danym w naukach humanistycznych i społecznych. Zorganizowana została przez Open Edition, Huma-Num i Uniwersytet Karola w Pradze pod auspicjami DARIAH - europejskiego konsorcjum rozwijającego infrastrukturę wspierającą badania humanistyczne prowadzone przy użyciu metod komputerowych.

Zajęcia - teoretyczne i warsztatowe - koncentrowały się wokół dwóch osi tematycznych.  Pierwszą osią było znaczenie danych w badaniach humanistycznych prowadzonych w środowisku cyfrowym i opracowywanie ich w możliwie najlepszy sposób. Druga oś tematyczna dotyczyła otwartości. Podobnie jak wiele innych nauk, cyfrowa humanistyka odnosi ogromne korzyści nie tyle z samego otwartego dostępu do publikacji, ile z całego spektrum praktyk ułatwiających, albo wręcz umożliwiających, efektywną pracę. Otwarty dostęp do danych badawczych umożliwia ich ponowne wykorzystanie, a otwarte recenzowanie nie tylko sprzyja transparentności, ale również stymuluje dyskusję wokół efektów prac badawczych (recenzowanie dotyczy nie tylko tradycyjnych publikacji, ale i prezentacji danych badawczych w czasopismach publikujących dane - data journals, np. JOHD).

Additional information