Stowarzyszenie Europejskich Uniwersytów jednogłośnie rekomenduje autoarchiwizację
Reprezentujące 791 uniwersytetów z 46 krajów Stowarzyszenie Europejskich Uniwersytetów (European University Association - EUA) przyjęło 25. stycznia b.r. rekomendacje grupy roboczej ds. otwartego dostępu:
Wszystkie uniwersytety europejskie powinny stworzyć instytucjonalne repozytoria i narzucić wymóg umieszczania w nich wszystkich artykułów z chwilą publikacji. Teksty te powinny stać się wolnodostępne w najkrótszym możliwym czasie.
EUA zaleca również:
- edukowanie pracowników naukowych w zakresie praw autorskich i zachęcanie ich aby udostępniali swoje publikacje przynajmniej użytkownikom repozytorium własnej instytucji;
- podjęcie próby refundacji kosztów związanych z publikacjami w płatnych czasopismach OA poniesionych przez pracowników uniwersytetu;
- współpracę z innymi instytucjami finansowanymi z publicznych środków, które mają obowiązek publikowania dokumentów w wolnym dostępie;
- edukowanie rektorów na temat wagi polityki Open Access;
- popieranie obowiązku publikacji OA w stosunku do wyników wszystkich publicznie finasowanych badań w obrębie Unii Europejskiej.
Jest to pierwsza tak silna rekomendacja OA wychodząca od ciała reprezentującego europejskie środowisko uniwersyteckie. Dla nas ważne jest to, że wśród członków EUA jest wiele polskich uczelni i instytucji - m.in: Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Uniwersytet Warszawski, Uniwerstytet Jagielloński, Politechnika Warszawska, AGH, Politechnika Gdańska, UMCS w Lublinie, Akademia Medyczna w Warszawie, Wojskowa Akademia Techniczna, Uniwersytet Mikołaja Kopernika i wiele innych.
Pytanie - czy ta rekomendacja będzie miała jakikolwiek wymiar praktyczny? Czy powstanie chociaż jedno polskie repozytorium tekstów naukowych? A zalecenia mówią, że KAŻDY uniwersytet powinien mieć własne repozytorium...
- Szczegóły
- Utworzono: 2008-01-31
Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji
22 stycznia oficjalnie ogłoszono Kapsztadzką Deklarację Otwartej Edukacji, którą zapowiedziano w listopadzie 2007. Tekst deklaracji został opracowany podczas spotkania trzydziestu przedstawicieli projektów edukacyjnych z całego świata. Inicjatywa została wsparta m.in. przez Open Society Institute i Shuttleworth Foundation. Jak czytamy w informacji prasowej:
Koalicja nauczycieli, fundacji i pionierów internetu wezwała dziś rządy i wydawców to publikowania materiałów edukacyjnych finansowanych ze źródeł publicznych w sposób wolny w internecie.[...]
Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji, ogłoszona dzisiaj, jest częścią dynamicznego ruchu. Jego celem jest uczynienie materiałów edukacyjnych dostępnymi dla każdego, niezależnie od dochodów czy miejsca urodzenia. Deklaracja zachęca nauczycieli i studentów z całego świata do dzielenia się, remiksowania, tłumaczenia i wolnego wykorzystywania materiałów edukacyjnych przez internet - aby uczynić edukację bardziej dostępną, efektywną i elastyczną.
Zdaniem autorów Deklaracji nauczyciele, studenci i społeczeństwo odniosą ogromne korzyści, jeśli wydawcy i rządy państw uczynią materiały edukacyjne finansowane ze źródeł publicznych wolno dostępnymi w internecie. To da uczniom nielimitowany dostęp do wysokiej jakości, ciągle ulepszanych pomocy naukowych.[...]
Otwarta edukacja łączy nauczanie, uczenie się i opartą na współpracy kulturę internetu. Oznacza tworzenie i dzielenie się się materiałami wykorzystywanymi w klasach szkolnych, ale też zwraca uwagę na nowe podejście do procesu nauczania, w którym ludzie uczą się wspólnie tworząc i kształtując wiedzę. Już teraz w internecie dostępnych jest ponad 100 tysięcy różnych otwartych materiałów edukacyjnych.[...]"
W Polsce Deklarację propaguje Fundacja Wolne Podręczniki, której prezes - Jarosław Lipszyc jest jednym z sygnatariuszy. Deklaracja została przetłumaczona na polski i uzyskała już poparcie licznych polskich intelektualistów, polityków i decydentów.
O idei w romantycznym duchu wypowiadają się twórca Wikipedii Jimmy Wales oraz autor Connexions Rich Baraniuk:
"Chcemy was zarazić marzeniem o powstaniu nowego ruchu, który zmieni świat edukacji: ruchu, który zredefiniuje na zawsze sposób tworzenia i wykorzystywania wiedzy. Wyobraźcie sobie świat, w którym syllabusy i inne materiały edukacyjne są dostępne dla każdego za darmo przez internet i za niewielką opłatą w formie drukowanej. [...]
Wyobraźcie sobie syllabusy przystosowane do wielu stylów nauczania i przetłumaczone na multum języków. Wyobraźcie sobie podręczniki nieustannie aktualizowane i poprawiane przez legiony korektorów. [...] Dziś te utopijne marzenia sprzed dziesięciu lat nabierają realnego kształtu dzięki idei Wolnej Eukacji. [...] Wolne licencje pozwalają legalnie wykorzystywać i remiksować materiały. Innowacje techniczne takie jak XML i druk na rządanie ułatwią dystrybucję i obniżą jej koszty. [...]
Nowe modele tworzenia i dystrybucji materiałów edukacyjnych promowane przez ruch Otwartej Edukacji to naturalna i nieunikniona ewolucja edukacyjnego rynku wydawniczego analogiczna do zmian w przemyśle oprogramowania, rynku muzycznego i publikacji naukowych. [...]"
Kapsztadzka Deklaracja Otwartej Edukacji może stanowić dla ruchu na rzecz otwierania zasobów edukacyjnych podobny impuls co Budapesztańska Deklaracja Open Access dla działań w zakresie otwierania publikacji naukowych.
- Szczegóły
- Utworzono: 2008-01-24
Prezentacje ze spotkania Research Information and Management Workshop
Universities UK, ciało reprezentujące rektorów brytyjskich uczelni opublikowało prezentacje ze spotkania Research Information and Management, które odbyło się w grudniu 2007. Wszystkie są bardzo interesujące i mogą stanowić cenny materiał źródłowy dla promocji OA również w Polsce. Spotkanie otworzył prof. Bernard Rentier, który przybliżył założenia EurOpenScholar, o którym pisałam już na tym blogu. Dr Alma Swan z Key Perspectives przedstawiła aktualny stan i problemy związane z dysseminacją informacji naukowych. Podobny temat, z wyraźnym akcentem na sytuację w Wielkiej Brytanii, podjął również Michael Jubb z Research Information Network. Na spotkaniu wystąpił również prof. Stevan Harnad.
- Szczegóły
- Utworzono: 2008-01-18
European Research Council publikuje Zalecenia Open Access
Nie tylko w Stanach Zjednoczonych instytucje państwowe zaczynają przychylać się do postulatów OA. 10 stycznia European Research Council opublikował stanowisko w sprawie otwartego dostępu. Wynika z niego, że ERC wymaga aby wszystkie recenzowane (peer-reviewed) publikacje finansowane przez instytucję były umieszczane w instytucjonalnych repozytoriach Open Access i maksymalnie w ciągu 6 miesięcy od daty publikacji stały się tekstami Open Access. Dotyczy to również surowych danych. ERC podkreśla, że będzie dążył do skracania okresu 6-miesięcznego embarga. Co ważne, w marcowych wytycznych grantowych ERC zobowiązuje się pokrywać koszty publikacji tekstów w czasopismach Open Access. Jak podkreśla Peter Suber, jest to pierwszy ogólnoeuropejski dokument zobowiązujący grantobiorców do postępowania zgodnie z polityką otwartego dostępu.
- Szczegóły
- Utworzono: 2008-01-16
YouTube dla wymagających
You Tube może urozmaicić niejeden wieczór towarzyski, który traci swoją dynamikę. Okazuje się jednak, że internetowe serwisy wideo mogą przydać się również na sali wykładowej, i to nie w formie rozluźniającego przerywnika. Na blogu w ramach portalu OnTheCommons David Bollier przedstawia bardzo interesujący projekt SciVee, który zachęca naukowców do umieszczania w nim plików wideo i audio, będących wizualnym uzupełnieniem publikowanych przez nich tekstów. Dzięki takiej formie przekazu naukowcy mogą przybliżyć internautom temat swoich badań, rozszerzyć o dodatki wizualne, co pozwoli im dotrzeć do szerszego grona odbiorców. Co najciekawsze, SciVee akceptuje tylko multimedialne pliki do tekstów, które zostały opublikowane w czasopismach Open Access. Partnerzy projektu to m.in. PLoS i National Science Foundation.
O tym, że internetowy przekaz wideo staje się coraz bardziej istotnym kanałem komunikacji również w środowisku naukowym świadczą inne serwisy o podobnym profilu. Swoją własną stronę na You Tube ma BioMed Central - oprócz filmów dotyczących specyficznych problemów naukowych znajduje się tam wiele bardzo ciekawych materiałów promujących samą ideę Open Access (w dziale Talks About Open Access). Fora.tv to źródło licznych wykładów i prezentacji. Boiller wymienia również Science Hack (recenzowany przez samych naukowców portal wideo), Journal of Visualized Experiments (sfilmowane eksperymenty naukowe) i Video Lectures (wykłady z informatyki).
- Szczegóły
- Utworzono: 2008-01-13