Przyszłość europejskiej infrastruktury dla otwartego dostępu
Otwarty dostęp do publikacji naukowych staje się w Europie standardem, a w nowym programie ramowym Horyzont 2020, rozpoczynającym się w 2014 roku, realizowany będzie pilotaż dotyczący otwartych danych. Odbywający się 5 listopada w Wilnie warsztat Prawne aspekty i zrównoważony rozwój infrastruktury dla otwartego dostępu poświęcony był dyskusji nad rozwiązaniami prawnymi dotyczącymi udostępniania i korzystania z danych badawczych.
W trakcie wydarzenia zaprezentowane zostały wnioski z raportów OpenAIREplus analiza prawna, konkluzje i rekomendacje dla danych i dostawców infrastruktury oraz Infrastruktura otwartego dostępu drugiej generacji dla badań w Europie opracowanych przez instytucje z krajów członkowskich. Pokazują one, że otwarte udostępnianie danych wymaga wypracowania nowych rozwiązań nie tylko infrastrukturalnych, ale także prawnych i organizacyjnych. Europejski raport obejmuje również analizę sytuacji w Polsce. Za jej opracowanie odpowiadało ICM UW, polski partner inicjatywy OpenAIREplus, odpowiedzialny za stworzenie europejskiej infrastruktury dla otwartej nauki, wspieranej i rozwijanej dzięki wsparciu Komisji Europejskiej.
Autorzy raportu rekomendują ustawodawcom dostosowanie przepisów o dozwolonym użytku, a naukowcom korzystanie ze standardowych licencji Creative Commons, które pozwalają udzielić szerokiego zezwolenia na korzystanie z wyników badań, dzięki czemu użytkownik unika wielu wątpliwości związanych z przepisami o dozwolonym użytku.
Otwarty dostęp do publikacji i wyników badań naukowych został uznany przez Komisję Europejską za jeden z głównych sposobów rozpowszechniania wiedzy i wzrostu innowacyjności w Europie. Efektem tego jest zapowiedź wprowadzenia obowiązku zapewnienia otwartego dostępu do wszystkich publikacji naukowych finansowanych z programu Horyzont 2020 (unijny program ramowy badań i innowacji na lata 2014–2020), którego uroczysta inauguracja w Polsce będzie miała miejsce w tym tygodniu. Wg zaleceń KE, również państwa członkowskie EU powinny zapewnić otwarty dostęp do publikacji naukowych powstałych w wyniku badań finansowanych ze środków publicznych, poprzez określenie i realizację jasnych strategii w tym zakresie.
Dane ICM UW pokazują, że w Polsce coraz szybciej rośnie liczba otwartych zasobów naukowych. Jednak w dalszym ciągu brakuje instytucjonalnych polityk, które spowodują, że otwarty dostęp stanie się trwałym i istotnym elementem polskiego systemu nauki.
- Szczegóły
- Utworzono: 2013-11-07
- Maciej Chojnowski
Directory of Open Access Journals - analiza krytyczna
Zapraszamy do zapoznania się z kolejnym artykułem w sekcji Analizy. Dziś publikujemy tekst Michała Starczewskiego Directory of Open Access Journals jako narzędzie analityczne, w którym autor przedstawia katalog DOAJ, wskazując zarówno na jego potencjał, jak i niewykorzystane możliwości.
Głównym walorem prezentowanego tekstu jest solidne wsparcie analizy na konkretnych danych, których porównanie umożliwia ocenę stopnia, w jakim DOAJ obrazuje rzeczywisty stan panujący w obszarze czasopism udostępnianych w modelu otwartym. Dodatkowym plusem jest fakt, iż autor analizuje narzędzie w odniesieniu do naszego rodzimego kontekstu.
Gorąco zachęcamy do lektury!
- Szczegóły
- Utworzono: 2013-11-05
- Maciej Chojnowski
Seminarium poświęcone indeksowaniu czasopism w bazach danych już w listopadzie
20 listopada Centrum Promocji Informatyki organizuje w Warszawie seminarium Indeksowanie czasopism w bazach danych.
W programie m.in. omówienie strategii przygotowywania czasopism do indeksacji oraz rekomendacje dla redaktorów naukowych dotyczące sposobów indeksowania czasopism w bazach, prezentacje bazy cytowań POL-index oraz Polskiej Bibliografii Naukowej, czyli modułu systemu POL-on. Ponadto dyskusja panelowa na temat tworzenia polskich baz bibliograficznych i krajowego wskaźnika cytowań.
Wśród prelegentów m.in. Wojciech Fenrich i Aleksander Nowiński z ICM.
Szczegóły organizacyjne są dostępne tutaj.
Centrum Otwartej Nauki jest partnerem medialnym wydarzenia. Serdecznie zapraszamy do udziału w seminarium.
- Szczegóły
- Utworzono: 2013-11-04
- Maciej Chojnowski
Czy prowokacja "Science" dyskredytuje otwarty dostęp? Komentarz Michała Starczewskiego
Opublikowany na początku października w prestiżowym czasopiśmie "Science" artykuł pióra Johna Bohannona pod tytułem Kto się boi recenzowania? (Who's Afraid of Peer-Review?) opisywał historię naukowej prowokacji, której celem miało być zbadanie merytorycznej kontroli tekstów przeprowadzanej w czasopismach naukowych wydawanych w modelu otwartym. Autor sugerował, że znaczna część otwartych czasopism nie weryfikuje jakości publikowanych materiałów, co prowadzi do niepokojących wniosków na temat skali bzdur ukazujących się w periodykach, które na pozór przestrzegają obowiązujących w świecie akademickim standardów jakości.
Artykuł Bohannona wywołał liczne komentarze. Wśród nich był m.in. głos Piotra Kościelniaka, który na łamach dziennika "Rzeczpospolita" odniósł się do rewelacji "Science". W naszej nowej sekcji Analizy publikujemy polemikę Michała Starczewskiego z CeON, która wcześniej ukazała się też w internetowym wydaniu "Rzeczpospolitej".
- Szczegóły
- Utworzono: 2013-10-29
- Maciej Chojnowski
Klauzule dostępu w umowach z wydawcami - nowy raport COAR
Grupa robocza COAR ds. umów i licencji otwartego dostępu opublikowała raport omawiający rozwiązania, które przyjmowane są w umowach zawieranych z wydawcami przez konsorcja akademickie. Opracowanie porównuje język umów i wskazuje sposoby efektywnego wdrażania zapisów o otwartym dostępie. Autorzy zauważają, że część wydawców nie jest chętna do uwzględniania w umowach klauzul otwartościowych i zgadza się na nie dopiero wówczas, gdy instytucje badawcze podkreślają, że kwestia ta ma dla nich znaczenie priorytetowe.
Jako główne wskazówki wyróżniono następujące kwestie:
- potrzebę przekonania wydawców, że OD nie wpływa na obniżenie subskrypcji czasopism;
- znalezienie atrakcyjnych i przekonujących argumentów skłaniających wydawców do akceptacji OD;
- przyjęcie elastycznej postawy w negocjacjach, ale z jasną świadomością priorytetów;
- zapewnienie jawności zapisów w umowach z uwagi na korzyści wynikające z dzielenia się doświadczeniami w środowisku.
- Szczegóły
- Utworzono: 2013-10-28
- Maciej Chojnowski
