Kathleen Shearer w cyklu "Nauka — Otwartość — Świat"

W nowym odcinku cyklu "Nauka–Otwartość–Świat" prezentujemy rozmowę z Kathleen Shearer – dyrektorem wykonawczym COAR (Confederation of Open Access Repositories), czyli międzynarodowego stowarzyszenia skupiającego otwarte repozytoria.

Pytana o swoje przewidywania dotyczące e-infrastruktury wspierającej otwarty dostęp Shearer podkreśla, że istniejące typy rozwiązań często odpowiadają określonym potrzebom i że w tym obszarze nie powinno się dążyć do ujednolicania niczego na siłę. Repozytoria tematyczne są bardzo ważne – zauważa – wspierają integrację danych z danej dziedziny, dzięki czemu prowadzą do nowych odkryć i dalszego rozwoju nauki. Jednak istniejące repozytoria tematyczne obejmują jedynie mały ułamek danych pozyskiwanych w trakcie badań. Repozytoria instytucjonalne będą więc potrzebne, by wesprzeć kompleksowe udostępnianie danych i politykę otwartości w tym zakresie. Nie spodziewam się jednak – dodaje – że każda jednostka naukowa będzie prowadzić własne repozytorium danych. Zarządzanie danymi badawczymi wymaga specjalistycznych umiejętności i może też być kosztowne.

Uważam, że powinniśmy rozwijać takie modele zarządzania danymi badawczymi, w których kilka współpracujących ze sobą instytucji dzieli się zadaniami, a także korzysta ze wspólnej infrastruktury. Takie modele zaczynają się już pojawiać w niektórych krajach, na przykład w Holandii, Austrii czy Kanadzie. W środowisku o zróżnicowanym przekroju repozytoriów kluczową sprawą będzie zapewnienie wspólnych standardów metadanych, tak by każde repozytorium nie stanowiło oddzielnego zbiornika – konkluduje.

Zapraszamy do lektury całości rozmowy.

Szczegóły

Utworzono: 2015-03-20

Maciej Chojnowski

Angielskojęzyczna sekcja Otwartej Nauki

Nowa sekcja In English prezentuje wybrane treści serwisu Otwarta Nauka i skierowana jest zarówno do zagranicznego odbiorcy zainteresowanego polskim modelem otwartości w nauce, jak i do krajowych użytkowników poszukujących syntetycznych opracowań na temat sytuacji otwartego dostępu w Polsce, a przygotowanych w języku angielskim. Treści nie ograniczają się jednak wyłącznie do wymiaru lokalnego. W sekcji znaleźć można również materiały prezentujące Open Access w kontekście europejskim i globalnym. Obecnie sekcja In English składa się z następujących części:

• Science – Openness – World
• Experts on Open Access
• Open Access in Poland
• Reports  

Podsekcja Science – Openness – World to zbiór opracowań prezentujących rozwiązania z obszaru otwartości w nauce przyjmowane w poszczególnych regionach, krajach czy konkretnych instytucjach, powstający we współpracy reprezentantów ośrodków zagranicznych z pracownikami PON. Polskojęzyczne wersje materiałów są dostępne tutaj.

W podsekcji Experts on Open Science zamieszczamy wywiady ze specjalistami zajmującymi się na co dzień otwartością w nauce. Poruszane podczas rozmów zagadnienia dotykają różnych obszarów OA, począwszy od kwestii ideowych, przez techniczne, prawne, a skończywszy na finansowych, stanowiąc zarazem dobry przegląd najważniejszych kwestii zajmujących dziś wszystkich zaangażowanych w działanie na rzecz otwartości w badaniach naukowych.

Szczegóły

Utworzono: 2015-03-19

Maciej Chojnowski

W cyklu "Nauka — Otwartość — Świat" prezentujemy LA Referencia

W trzecim odcinku cyklu "Nauka–Otwartość–Świat" przybliżamy Czytelnikom południowoamerykańską sieć repozytoriów LA Referencia.

W materiale przygotowanym specjalnie dla Otwartej Nauki Alberto Cabezas zauważa, że w krajach rozwiniętych debata o zielonej i złotej drodze otwartego dostępu wśród niektórych jej uczestników uległa polaryzacji. Mówi się, że są dwie opcje do wyboru: albo subsydiowanie opłat ze strony autora jako sposób na rozwiązanie problemu widoczności, albo przyjęcie strategii repozytoryjnej, która jest „w zasięgu ręki”, co oznacza zmianę modeli biznesowych. Myślę, że powinniśmy rozwijać różne warianty i kombinacje. Regionalny lub narodowy kontekst domaga się uznania większej złożoności. W każdym przypadku należy oceniać wpływ różnych zmiennych.

Cabezas zwraca także uwagę na niebezpieczeństwo związane z krótko- czy średnioterminowym modelem finansowania innowacyjnych projektów. Podkreśla, że obecnie część udanych projektów bywa zamykana po zakończeniu grantu. W literaturze nazywa się to doliną śmierci innowacji. Tymczasem – dodaje – dzięki staraniom wielu państw, instytucji i ludzi, LA Referencia jest dzisiaj samowystarczalnym przedsięwzięciem ze sformalizowanymi mechanizmami podejmowania decyzji.

Szczegóły

Utworzono: 2015-03-11

Maciej Chojnowski

Open Access Week 2015 pod hasłem otwartości dla współpracy

Tegoroczna edycja Open Access Week odbędzie się pod hasłem "Open for Collaboration", czyli otwartości na rzecz współpracy, jak ogłosił na początku marca pomysłodawca wydarzenia – koalicja SPARC (The Scholarly Publishing and Academic Resources Coalition). W tym roku Tydzień Otwartego Dostępu będzie obchodzony na całym świecie w dniach 19–25 października.

Twórcy pomysłu OAW podkreślają, że w przypadku Open Access współpracę można rozumieć na kilka różnych sposobów, z których wszystkie zasługują na uwagę. Może ona bowiem dotyczyć zarówno partnerstwa na rzecz tworzenia nowych inicjatyw czy projektów, jak i współdziałania z osobami odpowiedzialnymi za legislację i uchwalenie polityk otwartości w poszczególnych krajach. Wreszcie, co w tym kontekście chyba najistotniejsze, współpraca w rozumieniu OA to także nowe modele komunikacji i działania samych naukowców, którzy dzięki otwartemu udostępnianiu wyników swoich badań mogą trafić do wszystkich zainteresowanych na całym świecie.

OAW jest od 8 lat co roku obchodzony na całym świecie i ma na celu promowanie wśród naukowców idei otwartości oraz zachęcanie ich do otwierania własnego dorobku naukowego. Każdy ośrodek może włączyć się do obchodów Open Access Week. Chętni mogą zgłaszać swoje inicjatywy zarówno bezpośrednio do organizatorów OAW, jak i do koordynatorów na szczeblu krajowym. W Polsce za OAW odpowiadają Koalicja Otwartej Edukacji (KOED) oraz Elektroniczna BIBlioteka (EBIB).

Szczegóły

Utworzono: 2015-03-10

Maciej Chojnowski