OpenAIRE i długie trwanie otwartego dostępu

OpenAIRE od kilku lat wspiera unijny program Horyzont2020 w zakresie Open Access i dostarcza rozwiązań infrastrukturalnych ukierunkowanych na efektywną dystrybucję wyników badań. Jest także otwarty dla całości produkcji naukowej powstającej w Europejskiej Przestrzeni Badawczej. O dotychczasowych osiągnięciach projektu oraz planach na przyszłość, w tym także po zakończeniu programu Horyzont2020, opowiedziała Otwartej Nauce Natalia Manola – project manager w OpenAIRE.

Zamówiliśmy (...) analizę, której celem była ocena możliwości ekonomicznych projektu OpenAIRE – mówi Manola o przyszłych perspektywach. – Rezultaty okazały się obiecujące, jako że kluczowa grupa interesariuszy – pracownicy instytucji zarządzających nauką, koordynatorzy projektów i dostawcy treści – wydaje się doceniać wartość infrastruktury OpenAIRE (jej interoperacyjność techniczną i stojącą za nią sieć ludzką) oraz dostarczanych usług. Dane te połączyliśmy z informacjami na temat wysokości i alokacji środków wydawanych na badania w poszczególnych krajach członkowskich i z pomocą dalszych symulacji opracowaliśmy alternatywne modele subskrypcji/kontrybucji dla państw członkowskich. Wyniki są obecnie dyskutowane (...). I dodaje: – Zdajemy sobie sprawę, że otwarty dostęp odniesie pełny sukces tylko wtedy, gdy stanie się inicjatywą globalną. Właśnie z tego powodu OpenAIRE nawiązał bliską współpracę z COAR, by razem pracować nad stworzeniem międzynarodowej sieci repozytoryjnej.

Zapraszamy do lektury całości materiału w sekcji Nauka–Otwartość–Świat.

Szczegóły

Utworzono: 2015-05-14

Maciej Chojnowski

Laboratoria naukowe w erze otwartej aparatury

Open Labware, czyli otwarta aparatura laboratoryjna, to najnowsze zjawisko w obszarze otwartej nauki. Nie chodzi tu wszakże o grzecznościowe udostępnianie wyposażenia przez zamożne instytucje badawcze jednostkom cierpiącym na deficyty budżetowe. Przeciwnie: rzecz w tym, by każdy, kto tego potrzebuje, mógł samodzielnie – z wykorzystaniem relatywnie niewielkich nakładów finansowych – zbudować wyposażenie własnej pracowni badawczej. Rozwiązanie w tym zakresie przynosi między innymi technologia druku przestrzennego.

Dynamiczny rozwój narzędzi 3-D sprawił, że na rynku oprócz drukarek profesjonalnych dość szybko pojawiły się również modele konsumenckie, których cena wynosi zaledwie kilkaset dolarów. Dostępność tego rodzaju maszyn (a także innych rozwiązań, jak np. laserowe wycinarki czy niezależne układy scalone nazywane mikrokontrolerami) w połączeniu z nowym trendem, polegającym na otwartym udostępnianiu schematów konstrukcyjnych różnych urządzeń, pozwala tworzyć na własną rękę, a przy tym łatwo i szybko, tańsze odpowiedniki narzędzi dostępnych do tej pory tylko u wyspecjalizowanych producentów. Umożliwia również – dzięki wykorzystaniu gotowych podzespołów – łatwiejsze budowanie nowych prototypów.

Szczegóły

Utworzono: 2015-04-28

Maciej Chojnowski

Otwarta nauka mogła pomóc przewidzieć epidemię eboli

„The New York Times” opublikował artykuł przekonujący, że wbrew powszechnie dziś głoszonym opiniom wirus ebola występował w Afryce Zachodniej na długo przed wybuchem epidemii w roku 2013, czego potwierdzenie można znaleźć w badaniach sprzed ponad 30 lat.

Pierwsza przestroga przed tym, że Liberia znajduje się w rejonie zaliczanym do strefy endemicznej – dowodzą autorzy tekstu w „NYT”, specjaliści w zakresie wirusologii i przeciwdziałania zachorowaniom na wirusa ebola – ukazała się już w 1982 roku w artykule naukowym napisanym przez grupę naukowców z Niemiec. Kolejne materiały, rozszerzające obszar zagrożenia na Sierra Leone i Gwineę, były z kolei kilkukrotnie publikowane w następnych latach. Dlaczego zatem wyniki tych badań nie wpłynęły na działania mogące powstrzymać wybuch epidemii?

Autorzy artykułu udzielają w tej kwestii kilku odpowiedzi. Każda z nich związana jest jednak z którymś z postulatów otwartej nauki, które w tym przypadku nie zostały, niestety, zrealizowane. Przede wszystkim: brak otwartego dostępu do artykułów naukowych. Dostęp do jednego ze wspomnianych artykułów nawet po upływie kilku dekad wynosił 45 USD, co stanowi barierę nie do przejścia dla większości afrykańskich lekarzy. Kolejny problem polega na tym, że badania zostały przeprowadzone przez Europejczyków, którzy jednak zabrali próbki na Stary Kontynent, a wyniki badań zostawili właściwie dla siebie, zamykając tym samym dostęp do uzyskanych danych i zarazem skutecznie ograniczając dostęp do napisanych w oparciu o nie artykułów.

Autorzy są oczywiście świadomi, że braki kadrowe i złe wyposażenie liberyjskich szpitali przyczyniły się do rozprzestrzenienia choroby. Zauważają jednak, że gdyby wyniki badań wirusologów przełożyły się na długoterminowe szkolenie liberyjskich badaczy, ostateczne żniwo śmiercionośnego wirusa byłoby zapewne mniejsze od faktycznie zaistniałego.

Szczegóły

Utworzono: 2015-04-16

Maciej Chojnowski

Druga edycja OpenCon — konferencji dla studentów i młodych naukowców poświęconej otwartej nauce — odbędzie się w listopadzie

OpenCon odbywa się od 2014 roku i organizowana jest przez koalicje SPARC oraz Right to Research Coalition – pierwsza z nich zrzesza wydawców wspierających większą otwartość w komunikacji naukowej, druga – studentów oraz młodych badaczy opowiadających się za otwartym modelem nauki. Tegoroczna edycja jest rezultatem sukcesu ubiegłorocznej odsłony, która miała miejsce w Waszyngtonie i zgromadziła 115 uczestników z 39 krajów z całego świata.

OpenCon 2015, której tytuł brzmi "Empowering the Next Generation to Advance Open Access, Open Education and Open Data", odbędzie się w dniach 14–16 listopada w Brukseli. Jej głównym celem jest umożliwienie najlepszym spośród młodych liderów szeroko pojętej otwartej nauki spotkania z doświadczonymi ekspertami w tej dziedzinie.

Program trzydniowej konferencji przewiduje dwa dni wystąpień, dyskusji panelowych oraz warsztatów, jak również jeden dzień obejmujący szkolenie praktyczne w zakresie promowania otwartości oraz spotkania z decydentami z Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego oraz organizacji pozarządowych.

Ponieważ organizatorom zależy na tym, by w konferencji mogli wziąć udział najlepsi reprezentanci środowiska naukowego bez względu na ich możliwości finansowe, dla znacznej części chętnych przewidziano stypendia (w minionym roku przyznano je ponad 80% uczestników). W związku z tym udział w konferencji wymaga złożenia wniosku – zgłoszenia będą przyjmowane od 1 czerwca.

Więcej informacji na temat OpenCon 2015 na stronie organizatorów.

Szczegóły

Utworzono: 2015-04-08

Maciej Chojnowski