Przewodnik po otwartej nauce

ICM UW opublikowało "Przewodnik po otwartej nauce" - publikację przybliżającą naukowcom, studentom (oraz wszystkim innym zainteresowanym osobom) kwestie związane z otwartością komunikacji i współpracy naukowej.

Autorami przewodnika są koordynatorzy projektu Creative Commons Polska: Justyna Hofmokl, Krzysztof Siewicz i Alek Tarkowski, oraz Bożena Bednarek-Michalska z biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Jakub Szprot z ICM UW. Autorem wstępu do przewodnika jest Edwin Bendyk.

W przewodniku najwięcej uwagi poświęcamy działaniom na rzecz Otwartego Dostępu (Open Access) do artykułów naukowych, stanowiącego dzisiaj najbardziej rozwiniętą formę otwartej nauki. Opisane są również inne otwarte procesy: działania na rzecz otwartości treści edukacyjnych, otwartego dostępu do surowych danych badawczych, otwarty model prowadzenia badań oraz wykorzystanie w sferze nauki nowych form komunikacji sieciowej – tak zwana Nauka 2.0.

Publikację uzupełniają rekomendacje dotyczące wdrażania otwartej nauki w Polsce, dział pytań i odpowiedzi dotyczący aspektów prawnych otwartej nauki (m.in. licencji Creative Commons) oraz tłumaczenia podstawowych deklaracji otwartości w nauce.

Cieszymy się, że nasz przewodnik uzyskał poparcie Departamentu Strategii Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, którego dyrektor, Krzysztof Gulda polecił go pracownikom polskich instytucji naukowych jako dobre źródło wiedzy o otwartej nauce.

Nakład wersji drukowanej przewodnika został wyczerpany. Przewodnik nadal jest natomiast dostępny online.

Przewodnik został napisany i przygotowany w ramach projektu "Otwórz książkę", przy wsparciu udzielonym przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię, poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego.

Szczegóły

Utworzono: 2010-01-18

Students for Free Culture rozpoczynają Kampanię na rzecz Otwartej Edukacji

Open Education Campaign to kolejny projekt powołany do życia przez organizację Students for Free Culture (której już sama nazwa odwołuje się do Lawrence'a Lessiga, prawnika z Uniwersytetu Harvarda, i jego przełomowej książki Wolna Kultura). Students for Free Culture (SFC) została powołana do życia w 2005 roku i stawia sobie za zadanie wspieranie idei otwartości na uniwersytetach za pośrednictwem studentów.

W 2008 roku na zorganizowanej w Berkeley przez SFC konferencji podpisano dokument o nazwie "Wheeler Declaration", definiujący otwarty uniwersytet. Uczelnie, zgodnie z podpisanym dokumentem powinny m. in.:

• udostępniać wyniki prowadzonych badań w modelu otwartym;

• zbierać materiały wykorzystywane w toku nauki w zbiorach otwartych zasobów edukacyjnych;

• stosować wolne oprogramowanie i otwarte standardy;

• budować sieć uniwersytecką w sposób, który naśladowałby otwarty charakter internetu.

Projekt pierwotnie nazwany Open University Campaign poza oczywistymi celami: dążeniem do upowszechniania wyników badań, wspieraniem otwartości uniwersytetów i edukacją, ma też na celu wprowadzenie otwartości jako nowego kryterium oceny uniwersytetu i stworzenie potrzebnych do tego ram prawnych.

W ramach realizacji projektu podjęte zostaną badania nad rozwojem polityki otwartości na uczelniach całego świata, efektem których będzie ranking otwartości uniwersytetów.

Szczegóły

Utworzono: 2010-01-13

P2P University

Peer 2 Peer University jest pomysłem stworzenia platformy do wymiany wiedzy w ramach różnotematycznych kursów na poziomie uniwersyteckim. Ale nie w oparciu o uniwersytet - instytucję, ale uniwersytet - społeczność, tych którzy fachową wiedzą chcą się wymieniać. W odróżnieniu od tradycyjnych uniwersyteckich kursów e-learningowych, w których grupa jest prowadzona przez jedną osobę, tu główny nacisk położony jest na wymianę wiedzy między jej członkami, wspólne poszukiwanie odpowiedzi i rozwiązań.

W październiku zakończyła się faza pilotażowa projektu, w której testowane były różne rozwiązania dotyczące struktury kursów, organizacji i komunikacji w obrębie społeczności p2pU. Przeprowadzono 9 kursów, w których brało udział około 90 osób.

Tematyka pierwszych kursów była różnorodna - od takich jak "Wstęp do literatury cyberpunkowej", "Poker i myślenie strategiczne", przez "Ekonomię behawioralną i podejmowanie decyzji", "Prawo autorskie a edukacja", po kurs poświęcony zagadnieniom bioetyki. Każdy z kursów miał przygotowany własny sylabus, terminarz i materiały merytoryczne udostępniane online. Uczestnicy na zakończenie mogli otrzymać certyfikat i publicznie ocenić kurs w którym brali udział.

Prace pilotażowe zostały podsumowane na pierwszych warsztatach P2PU w Berlinie. W tej chwili platforma jest na progu wprowadzenia nowych rozwiązań technologicznych, przed uruchomieniem następnej serii kursów. Do projektu może włączyć się każdy, kto ma pomysł na nowy temat zajęć.

Wsparcia finansowego projektowi udzieliły Hewlett Foundation i Shuttleworth Fudation. Patronat nad projektem objął Uniwerstyet Kalifornijski. Dodatkowe zaplecze dla tej oddolnej inicjatywy stanowi projekt CCLearn (odnoga Creative Commons zajmująca się otwartą edukacją). Wszystkie materiały zgromadzone i powstające w ramach projektu są dostępne na licencjach Creative Commons. Można się spodziewać, że wkrótce projekt ten stanie się stałym zapleczem dla otwartej nauki.

Szczegóły

Utworzono: 2009-12-14

Powstaje Cyfrowa Biblioteka Publikacji Naukowych ACADEMICA

Wiceprezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej prof. Włodzimierz Bolecki i prof. Krzysztof Malinowski z Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej oraz dyrektor Biblioteki Narodowej Tomasz Makowski na konferencji, która odbyła się 16 listopada w Bibliotece Narodowej zapowiedzieli początek stycznia 2010 początek prac nad stworzeniem Cyfrowej Biblioteki Publikacji Naukowych i przedstawili główne założenia projektu.

W ciągu trzech lat zgodnie z zapowiedzią ma powstać kolekcja licząca 170 tysięcy pozycji. W jej skład wejdą "najważniejsze i najbardziej aktualne publikacje naukowe", wybrane przez zespół ekspertów powołany przez FNP. Digitalizacją zostaną objęte zarówno książki jak i czasopisma.

Projekt za pomocą założeń systemu wypożyczeń bibliotecznych (których realizacja w formie tradycyjnej trwa około miesiąca), w tym wypadku odniesionego do plików elektronicznych, rozwiązuje problemy wynikające z zasad prawa autorskego, a dotyczącego możliwości udostępniania treści przez biblioteki. W przyjętym rozwiązaniu książki będą dostępne na terenie ponad 500 bibliotek, a udostępniane publikacje mają być chronione przed nieograniczonym kopiowaniem i drukowaniem.

Pomysł powołania biblioteki wyszedł od Fundacji Nauki Polskiej, jego realizację wzięły na siebie NASK i Biblioteka Narodowa. Projekt zostanie sfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu POIG . Koszt realizacji oszacowano na ponad 34 mln zł.

Szczegóły

Utworzono: 2009-12-04