Koalicja na rzecz rozwoju ewaluacji nauki

Z końcem września 2022 r. działalność rozpoczęła Coalition for Advancing Research Assessment (CoARA) powołana w celu zmiany systemu ewaluacji badań naukowych. Koalicja powstała w rezultacie zawartego w lipcu 2022 r. porozumienia, które było odpowiedzią na wcześniejszy apel Komisji Europejskiej (o inicjatywach tych pisaliśmy w serwisie Otwarta Nauka). Propozycje zmian systemu ewaluacji poparło ponad 350 organizacji z ponad 40 krajów, a do zespołu koordynującego  prace nad dokumentem  należeli przedstawiciele Science Europe i European University Association oraz Karen Stroobants, badaczka zajmująca się ewaluacją nauki, która pełniła rolę konsultantki.

Koalicja przyjęła zobowiązania zawarte w 10 punktach porozumienia, uwzględniającego także otwartą naukę i jej wpływ na jakość badań. W dokumencie podkreślono w szczególności potrzebę zapewnienia powszechnego dostępu do metod i wyników, co ułatwia weryfikację i replikację badań, a także ponowne wykorzystanie rezultatów badań. Zauważono także, że otwartość sprzyja nawiązywaniu współpracy zarówno w ramach środowiska naukowego, jak i poza nim, co z kolei ma wpływ na innowacje w zakresie technologii oraz większe oddziaływanie nauki na kwestie ekonomiczne, kulturowe i społeczne. Więcej informacji na temat działań na rzecz zmiany systemu ewaluacji znaleźć można na stronie koalicji.

Szczegóły

Utworzono: 2022-10-03

Natalia Gruenpeter

Nowe wytyczne dla wydawców czasopism naukowych

We wrześniu 2022 r. ukazały się zaktualizowane wytyczne dotyczące transparentności i dobrych praktyk wydawniczych, które przygotowały wspólnie 4 organizacje: Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishing Association (OASPA) oraz World Association of Medical Editors (WAME).

Ostatnia aktualizacja miała miejsce w 2018 roku, a od tego czasu w systemie komunikacji naukowej zaszło wiele zmian, które należało uwzględnić – czytamy na stronie DOAJ.

Rekomendacje zawierają zbiór najlepszych praktyk w zakresie zarządzania procesem recenzyjnym i wydawniczym, a także listę kwestii etycznych, prawnych i finansowych, które powinny zostać uregulowane. Istotnym aspektem rekomendowanych rozwiązań jest transparentność i dostępność podstawowych informacji o czasopiśmie i wydawcy. Na stronie internetowej powinny znaleźć się m.in. informacje o częstotliwości wydawania czasopisma, politykach i modelach otwartego dostępu, w tym dostępu do powiązanych z artykułami danych badawczych, autorskich prawach majątkowych i licencjach, zasadach oznaczania autorstwa, a także procedurach reagowania w przypadku podejrzenia lub wykrycia nierzetelności, nieuczciwości czy konfliktu interesów.

Szczegóły

Utworzono: 2022-09-20

Natalia Gruenpeter

Open Climate Campaign

Z końcem sierpnia 2022 r. zainicjowana została globalna kampania Open Climate Campaign, której celem jest promowanie otwartego dostępu do rezultatów badań, aby przyspieszyć postęp w rozwiązywaniu kryzysu klimatycznego i zachowaniu bioróżnorodności na świecie.

„Jeśli mamy sprostać tym globalnym wyzwaniom, wiedza (badania, dane, zasoby edukacyjne, oprogramowanie) na ich temat musi być otwarta" – czytamy na stronie kampanii zainicjowanej przez Creative Commons, SPARC i EIFL.

W ramach zaplanowanej na wiele lat kampanii opracowana zostanie strategia na rzecz zniesienia prawnych barier w dostępie do wiedzy o klimacie, która pozwoli na skuteczniejsze wdrażanie odpowiednich polityk otwartości przez rządy, organizacje finansujące badania naukowe czy organizacje działające na rzecz środowiska naturalnego. Opracowane zostaną także analizy obecnej sytuacji, na podstawie których możliwe będzie zidentyfikowanie materiałów naukowych do udostępnienia. Wśród celów kampanii wymieniono ponadto zaangażowanie w inne globalne inicjatywy na rzecz klimatu, promowanie idei otwartej nauki w tym zakresie oraz zapewnienie inkluzywnych rezultatów kampanii, aby uwzględnić udział partnerów z regionów narażonych na wykluczenie.

W działania podejmowane w ramach Open Climate Campaign mogą włączyć się badacze, rządy krajów z całego świata, instytucje finansujące badania naukowe czy organizacje działające na rzecz przyrody i środowiska naturalnego. Na stronie kampanii znaleźć można krótkie przewodniki opracowane z myślą o każdej z tych grup

Szczegóły

Utworzono: 2022-09-05

Natalia Gruenpeter

Biały Dom wydał zalecenia dotyczące otwartego dostępu

Biuro Polityki Nauki i Technologii Białego Domu (Office of Science and Technology Policy, OSTP) opublikowało wytyczne w zakresie udostępniania rezultatów badań finansowanych ze środków publicznych. Skierowane do agencji rządowych memorandum wskazuje następujące obszary działań: jak najszybsze zaktualizowanie polityk otwartości, aby zapewnić szybki i bezpłatny dostęp do publikacji i powiązanych z nimi danych badawczych, ustanowienie transparentnych procedur zapewniających integralność i rzetelność informacji o badaniach, współpracę z Biurem Polityki Nauki i Technologii w celu wypracowania sprawiedliwego sposoby dostarczania rezultatów badań.

„Ta polityka przyniesie najprawdopodobniej znaczące korzyści w szeregu kluczowych obszarów priorytetowych dla narodu amerykańskiego, od sprawiedliwości klimatycznej po przełomowe odkrycia dotyczące raka, od rewolucyjnych czystych technologii energetycznych po ochronę swobód obywatelskich w zautomatyzowanym świecie” – czytamy w komunikacie na stronie Białego Domu.

W praktyce aktualizacja polityk oznaczać będzie wykluczenie możliwości stosowania 12-miesięcznego embarga, na które pozwalały dotychczasowe wytyczne. Ich podstawą było memorandum z 2013 r. nakazujące federalnym departamentom i agencjom prowadzącym badania z rocznymi wydatkami wyższymi niż 100 mln dolarów opracowanie planów zwiększenia zakresu otwartego dostępu do publikacji i danych w formie cyfrowej. Zbierane przez lata informacje, analizy i komentarze dotyczące tej polityki sugerowały, że przepis pozwalający na roczne embargo znacząco ograniczył dostęp do wyników badań.

Szczegóły

Utworzono: 2022-08-31

Natalia Gruenpeter